Czerwone gardło - co oznacza?

Zaczerwienione gardło oznacza zapalenie błon śluzowych górnych dróg oddechowych. W przeważającej ilości przypadków (ponad 70 proc.) etiologia choroby jest wirusowa, a dolegliwości powodowane są głównie przez rhinowirusy, wirusy paragrypy lub grypy oraz adenowirusy.

Bakterie, które mogą powodować ból gardła to m.in.: rodziny Streptococcus, Mycoplasma lub Chlamydia.

Bez względu na pierwotną przyczynę zapalenia gardła objawy infekcji zwykle będą podobne i poza zaczerwienieniem gardła obejmują również:

• ból gardła oraz trudności w przełykaniu; 
• ból mięśni i stawów;
• podwyższoną temperaturę ciała;
• kaszel oraz chrypę;
• uczucie osłabienia.

Zapalenie błony śluzowej gardła ma zwykle nagły przebieg i utrzymuje się od 3 do 7 dni, po czym samoczynnie ustępuje. Pozostałe objawy mogą występować u chorego dłużej, w przypadku kaszlu lub chrypy nawet do kilku tygodni.

Objawy przeziębienia. Jak je leczyć?

Leczenie zapalenia gardła wymaga przeprowadzenia dokładnych badań przedmiotowych i wywiadu z pacjentem. Przydatna może okazać się tzw. skala Centora/Mc Issaca, która pozwala na dopasowanie strategii leczenia do wirusowej lub bakteryjnej etiologii choroby. To bardzo ważne, ponieważ niedopasowany protokół leczenia może przynieść choremu więcej szkody niż pożytku.

W przypadku zakażenia wirusem zdecydowanie odradza się stosowanie terapii antybiotykowej. Silne preparaty okazują się nieskuteczne przeciwko wirusom, a dodatkowo mogą doprowadzić do osłabienia naturalnej flory bakteryjnej przewodu pokarmowego u chorego.

Przed sięgnięciem po preparaty dostępne w aptece (również te bez recepty, tzw. leki OTC) pacjent powinien wypróbować działanie domowych metod walki z przeziębieniem.

• Miód

Produkowany przez pszczoły miód to skarbnica wartościowych związków odżywczych oraz substancji o działaniu antyseptycznym. W jego skład wchodzą m.in.: apidycyna, lizozym i glukoza oksydowana, które skutecznie zwalczają patogeny.

W miarę możliwości należy unikać kupowania miodu z supermarketów, który często zawiera składniki pochodzące z produkcji przemysłowej. Najlepiej sprawdzają się miody z lokalnych pasiek, w których utrzymywane są ekologiczne warunki. 

Warto pamiętać, aby nie zalewać miodu wrzątkiem, ale wodą o temperaturze około 34⁰C. Gwarantuje to stabilność zawartych w nim związków chemicznych.

• Czosnek

Stosowany od wieków czosnek to przede wszystkim źródło allicyny, która powstaje w wyniku rozłożenia alliiny przez allinazę. To fitoncyd o działaniu bakteriobójczym, przeciwwirusowym oraz przeciwgrzybiczym. Przed spożyciem czosnku należy go najpierw rozgnieść tak, aby znajdujące się w nim składniki mogły się połączyć.

Jeśli domowe metody nie pomagają, warto sięgnąć po leki dostępne w aptekach. 

Jakich substancji czynnych warto szukać w ich składzie?

• amylometakrezol - środek o działaniu antyseptycznym, stosowany w leczeniu infekcji gardła i jamy ustnej;
• benzydamina - działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie, redukuje obrzęk gardła i uśmierza ból;
• diklofenak - niesteroidowy lek przeciwzapalny, który działa też przeciwbólowo i przeciwgorączkowo.

Przed zażyciem leku należy dokładnie zapoznać się z ulotką załączoną do opakowania albo skonsultować się z lekarzem.

Powikłania po nieleczonym przeziębieniu

Powikłania po przeziębieniu wirusowym zwykle wynikają z osłabienia naturalnej odporności organizmu i przekształcenia się choroby wirusowej w bakteryjną. W skrajnych przypadkach u chorego może pojawić się m.in.: zapalenie oskrzeli lub płuc, ucha środkowego lub zatok. Znacznie częściej będzie to jednak angina połączona z przewlekłym i uporczywym kaszlem.

Na komplikacje w największym stopniu narażone są małe dzieci, których układ odpornościowy nie zdążył jeszcze nauczyć się reakcji obronnych przeciwko patogenom obecnym w środowisku. Dlatego w ich przypadku zaleca się szczególną czujność, a w razie potrzeby niezwłoczną konsultację lekarską. 

Czy z przeziębieniem trzeba iść do lekarza?

Typowe przeziębienie utrzymuje się około tygodnia, jeśli po tym czasie objawy wciąż są obecne, to należy skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu. Poza ewentualnym przepisaniem leków chorzy zwykle otrzymują zalecenia dotyczące zmiany trybu życia - unikanie wysiłku fizycznego i wychładzania organizmu, dbanie o nawodnienie i wypoczynek do czasu ustąpienia objawów.

Osłabienie organizmu, którego pierwszą oznaką może być czerwone gardło, występuje przede wszystkim w okresie przejściowym jesienno-zimowym oraz zimowo-wiosennym. Choć zapalenie górnych dróg oddechowych nie zagraża życiu lub zdrowiu, jego objawy powodują silny dyskomfort na co dzień, dlatego warto wiedzieć, jak skutecznie z nim walczyć.