Pielęgniarka epidemiologiczna czuwa nad przestrzeganiem zasad higieny w szpitalu

Jak informuje Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Epidemiologicznych (PSPE), w Polsce rozwój tej dziedziny pielęgniarstwa rozpoczął się w latach 80. ubiegłego wieku. Pierwsze stanowisko pielęgniarki epidemiologicznej utworzono w 1980 r. w Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie. Kolejne etaty zaczęły powstawać dopiero w latach 90. W 1998 r. powstało PSPE.

Rozwój pielęgniarstwa epidemiologicznego

– Pielęgniarstwo epidemiologiczne to ta dziedzina medycyny, która w ostatnich kilkunastu latach bardzo się rozwinęła. Dynamiczny rozwój kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych spowodował, że niemal w każdym polskim szpitalu są zatrudnione osoby z odpowiednim wykształceniem i przygotowaniem - mówi prezeska PSPE Mirosława Malara.

Z danych Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych w Polsce wynika, że dyplom specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego posiada obecnie 1 tys. 314 osób.

Pielęgniarka epidemiologiczna oprócz dyplomu i prawa wykonywania zawodu przeszła też przeszkolenie praktyczne i teoretyczne z zakresu zagadnień epidemiologii, mikrobiologii, statystyki medycznej, chorób zakaźnych i administracji.

Osoba taka musi mieć średnie medyczne lub wyższe wykształcenie w dziedzinie pielęgniarstwa, co najmniej 3-letnie doświadczenie w zawodzie pielęgniarki lub położnej, a także specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego lub higieny i epidemiologii.

Zespół kontroli zakażeń szpitalnych

Na mocy ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń́ i chorób zakaźnych u ludzi pielęgniarka lub położna posiadająca tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego pracuje w zespole kontroli zakażeń szpitalnych.

Do zadań tego zespołu należy m.in. opracowywanie systemu zapobiegania i zwalczania zakażeń́ szpitalnych, prowadzenie kontroli wewnętrznej, szkolenie personelu w zakresie kontroli zakażeń́ szpitalnych oraz konsultowanie osób podejrzanych o zakażenie lub chorobę̨ zakaźną̨ oraz tych, u których je rozpoznano.

W skład takiego zespołu wchodzą:

1. lekarz jako jego przewodniczący;
2. pielęgniarka lub położna jako specjalista do spraw epidemiologii lub higieny i epidemiologii - w liczbie nie mniejszej niż jedna na 200 łóżek szpitalnych;
3. diagnosta laboratoryjny jako specjalista do spraw mikrobiologii, jeżeli lekarz należący do zespołu nie posiada specjalizacji z dziedziny mikrobiologii.

Zadania pielęgniarki epidemiologicznej

Jak podkreśla Malara, specjalista ds. epidemiologii sprawuje bezpośredni nadzór nad występowaniem zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych na każdym jego etapie – od łóżka pacjenta po przygotowanie raportów z wynikami nadzoru i analizą sytuacji epidemiologicznej szpitala.

Jest to zawód samodzielny, wymaga wiedzy, profesjonalizmu, zaangażowania, empatii, umiejętności współpracy i nawiązywania kontaktów.

Do zadań pielęgniarki epidemiologicznej należy m.in. nadzór nad profilaktyką i zwalczaniem zakażeń szpitalnych, identyfikacja i rozpoznawanie źródeł zakażeń, rozpoznawanie i opracowanie ogniska epidemicznego, nadzorowanie stanu sanitarno-higienicznego oddziałów i komórek organizacyjnych szpitala, wdrażanie standardów i procedur w zakresie profilaktyki i zwalczania zakażeń, organizowanie szkoleń personelu w tym zakresie, rejestrowanie i monitorowanie zakażeń szpitalnych w placówce ochrony zdrowia.