Obowiązki lekarzy i lekarzy dentystów

Zgodnie z Ustawą o zawodach lekarza i lekarza dentysty lekarz ma obowiązek udzielić pomocy medycznej w każdym przypadku, gdy zwłoka mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub pogorszenia stanu zdrowia człowieka.

Udzielanie informacji

Lekarz zobowiązany jest też do udzielenia pacjentowi lub jego pełnomocnikowi przystępnej informacji o stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostyki i leczenia. Musi też poinformować o dających się przewidzieć skutkach zastosowania poszczególnych metod, a także skutkach ich zaniechania, wynikach leczenia i rokowaniom.

W wyjątkowych sytuacjach, jeżeli rokowanie nie jest pomyślne dla pacjenta, lekarz może ograniczyć informację o stanie zdrowia i rokowaniach, jeżeli według jego oceny przemawia za tym dobro pacjenta. W takich przypadkach lekarz udziela informacji ustawowemu przedstawicielowi lub osobie upoważnionej przez pacjenta.

Lekarz musi jednak udzielić pełnej informacji pacjentowi bez względu na jego stan, jeśli pacjent sam tego żąda.

Zgoda pacjenta

Badanie lekarskie oraz wszelkie inne procedury medyczne lekarz może przeprowadzić po wyrażeniu zgody przez pacjenta. Bez zgody jest to dopuszczalne wyłącznie, jeśli pacjent wymaga niezwłocznej pomocy lekarskiej, a nie ma możliwości porozumienia się z jego pełnomocnikiem lub opiekunem faktycznym, a on sam nie może wyrazić zgody ze względu na stan zdrowia lub wiek.

Zabieg operacyjny lub inne metody leczenia lub diagnostyki, które stwarzają podwyższone ryzyko dla zdrowia bądź życia pacjenta, lekarz może przeprowadzić tylko po uzyskaniu jego zgody na piśmie.

Tajemnica i etyka

Wszelkie informacje na temat pacjenta, które zostały pozyskane w związku z udzielaniem mu pomocy medycznej lekarz ma obowiązek zachować w tajemnicy.

Ustawa o zawodzie lekarza i lekarza dentysty oraz Kodeks Etyki Lekarskiej mówią też o obowiązku przestrzegania przez lekarza zasad etyki zawodowej. Najwyższym nakazem etycznym lekarza jest dobro chorego.

Obowiązkiem lekarza jest poszanowanie, podczas udzielania świadczeń medycznych, intymności i godności osobistej pacjenta. Lekarz ma również obowiązek dbać, aby ta zasada była przestrzegana przez pozostałych członków personelu medycznego.

Obowiązki lekarza przedsiębiorcy

Kategorię obowiązków lekarzy przedsiębiorców prowadzących praktyki zawodowe reguluje wiele różnych aktów prawnych.

Nakładają one na lekarzy m.in. obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów medycznych, składania sprawozdania z różnych aspektów swojej działalności.

Mają też obowiązek sporządzać i wdrażać procedury np. bezpiecznego postępowania z narzędziami ostrymi czy prowadzenia wykazu zranień.

Lekarz ma nie tylko obowiązki, ale i prawa

Jednym z podstawowych i ważnych w skutkach praw lekarza jest prawo powołania się na klauzulę sumienia. Oznacza to, że lekarz może się powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych, jeśli uważa je za niezgodnych z jego sumieniem.

Nie może jednak tego zrobić, jeśli zwłoka mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia oraz w innych przypadkach niecierpiących zwłoki.

W przypadku skorzystania z klauzuli sumienia lekarz ma obowiązek wskazać pacjentowi realne możliwości uzyskania świadczenia u innego lekarza oraz uzasadnić i odnotować to w dokumentacji medycznej.