Cholesterol to związek tłuszczowy (lipidowy), który bierze udział w wielu ważnych procesach życiowych i jest niezbędny dla organizmu. Dlaczego zatem nie cieszy nas jego wysokie stężenie we krwi? Na czym polega podział na "dobry" i "zły" cholesterol?
Cholesterol krąży w osoczu krwi w postaci lipoprotein, czyli cząsteczek, w których lipidy otoczone są białkami (proteinami). Lipoproteiny frakcji LDL są wykorzystywane do budowy błon komórkowych, produkcji niektórych hormonów, kwasów żółciowych oraz witaminy D.
Do tych licznych zadań nasz organizm wykorzystuje niewielkie ilości cholesterolu LDL. Jego nadwyżki wbudowują się w ściany naczyń, prowadząc do odkładania się blaszki miażdżycowej i stopniowego zwężenia tętnic. Dlatego cholesterol frakcji LDL potocznie nazywany jest "złym". Inaczej zachowują się lipoproteiny HDL. Choć przenikają do ścian tętnic, nie pozostawiają w nich cholesterolu, lecz zabierają go z powrotem do wątroby, gdzie ulega on dalszym przemianom i potem zostaje wydalony. W ten sposób cholesterol HDL zapobiega rozwojowi miażdżycy, a zatem jest "dobry".
Profil lipidowy
Jeśli chcemy dowiedzieć się, czy stężenie cholesterolu w osoczu krwi jest prawidłowe, powinniśmy wykonać profil lipidowy. W skład tego badania wchodzi oznaczenie poziomu: cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL i LDL oraz trójglicerydów.
Trójglicerydy to cząsteczki składające się z kwasów tłuszczowych i glicerolu. Ich wysokie stężenie sygnalizuje zwiększone ryzyko choroby wieńcowej. Poziom trójglicerydów rośnie u osób z otyłością, chorych na cukrzycę typu 2, a także nadużywających alkoholu, mało aktywnych fizycznie, jedzących dużo produktów węglowodanowych (białe pieczywo, słodycze). Nadmiar trójglicerydów odkłada się w postaci tkanki tłuszczowej.
Wysoki poziom "złego" cholesterolu oraz trójglicerydów i niski poziom frakcji HDL to - obok nadciśnienia, palenia papierosów, cukrzycy i otyłości - podstawowe czynniki rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego.
Co oznaczają wyniki badań
Według badania NATPOL, które przeprowadzane jest w Polsce cyklicznie co kilka lat i dostarcza informacji na temat rozpowszechnienia czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, ponad połowa dorosłych Polaków ma podwyższony poziom cholesterolu (powyżej 190 mg/dl). Szacuje się też, że ponad 10 mln spośród 18 mln osób z hipercholesterolemią (podwyższonym stężeniem cholesterolu) nie została zdiagnozowana i zdaje sobie sprawy z tego, że powinna poddać się terapii.
Zgodnie z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego, stężenie cholesterolu całkowitego nie powinno przekraczać 190 mg/dl (5,0 mmol/l). Stężenie cholesterolu LDL u osób zdrowych nie powinno przekraczać 115 mg/dl (3,0 mmol/l). Stężenie cholesterolu HDL u mężczyzn powinno być równe lub większe niż 40 mg/dl (1 mmol/l), a u kobiet równe lub większe niż 46 mg/dl (1,2 mmol/l).
Należy zwrócić uwagę, że dla osób z cukrzycą i chorobą wieńcową przyjmuje się inne, nieco ostrzejsze normy.
O interpretację wyników profilu lipidowego najlepiej jednak poprosić lekarza, który w ocenie wyników weźmie pod uwagę także inne czynniki zdrowotne, m.in. wiek czy ogólny stan zdrowia. Doradzi również w jaki sposób można obniżyć poziom cholesterolu.
Komentarze (0)