Przy pracach wymagających kontaktu z żywnością nie wolno zatrudniać osób chorych lub będących nosicielami choroby, która może być przenoszona poprzez żywność. Dlatego przed podjęciem takiej pracy należy wykonać odpowiednie badania.

Znajdź placówki:
Lekarz rodzinny (POZ) na NFZ

Osoba, która ma bezpośredni kontakt z żywnością, musi mieć orzeczenie lekarskie dla celów sanitarno-epidemiologicznych o braku przeciwwskazań do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby. Regulują to przepisy ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia.

W jakiej pracy potrzebne są badania

Główny Inspektorat Sanitarny przypomina, że orzeczenie lekarskie dla celów sanitarno-epidemiologicznych wymagane jest przy pracach na stanowiskach związanych m.in. z wytwarzaniem, pakowaniem, dystrybucją lub przechowywaniem nieopakowanej żywności, przygotowaniem i wydawaniem posiłków, myciem naczyń i pojemników przeznaczonych na żywność. Orzeczenie takie powinny mieć osoby zatrudnione np. w zakładach żywienia zbiorowego, zakładach produkujących lub wprowadzających żywność do obrotu; dotyczy to także osób kształcących się w tym kierunku.

Orzeczenia lekarskiego nie muszą posiadać osoby pracujące przy sprzedaży żywności opakowanej, jeżeli nie istnieje zagrożenie jej zanieczyszczenia. Jednak ostateczna decyzja w tej sprawie należy do kierującego zakładem, który ponosi odpowiedzialność za przestrzeganie wymagań higieniczno-sanitarnych, również za stan zdrowia pracowników.

Rodzaje prac, gdzie wymagane jest przeprowadzenie specjalistycznych badań, określa rozporządzenie Ministra Zdrowia ws. wykazu prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby.

Jakie badania trzeba zrobić

Rodzaj badań, które trzeba wykonać, określa rozporządzenie Ministra Zdrowia ws. badań do celów sanitarno–epidemiologicznych.

Jak informuje sanepid, celem badań jest wykrycie lub wykluczenie zakażenia pałeczkami duru brzusznego (Salmonella typhi), durów rzekomych A, B, C (Salmonella paratyphi) oraz innymi pałeczkami z rodzaju Salmonella i Shigella.

Przez trzy kolejne dni należy pobierać próbki kału i dostarczyć je do wybranej stacji sanitarno–epidemiologicznej (adresy, telefony oraz czas pracy punktów pobrań są dostępne np. na stronie internetowej warszawskiego sanepidu www.wsse.waw.pl ). Na wyniki badań laboratoryjnych czeka się około 7 dni. Z wynikami należy się zgłosić do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub medycyny pracy, który oceni stan zdrowia pacjenta, a następnie wyda orzeczenie.

Kto płaci za badania

Badanie do celów sanitarno-epidemiologicznych przeprowadza się obowiązkowo przed podjęciem pracy lub nauki oraz każdorazowo po przebyciu zakażenia czynnikiem chorobotwórczym.

Przepisy nie określają jednoznacznie terminów wykonywania badań. Lekarz sam decyduje o terminie badania kontrolnego oraz o tym, czy, kiedy i jakie badania laboratoryjne należy aktualizować.

Z opłat za badania i wizytę u lekarza są zwolnieni uczniowie, studenci i doktoranci, jeżeli zostaną skierowani na nie przez kierownika szkoły. W przypadku osób podejmujących lub wykonujących prace, badania finansuje pracodawca. Istnieje też możliwość wykonania badań na własną rękę; ich koszt to ok. 110 zł.

Książeczka czy orzeczenie

Sanepid przypomina, że w myśl obecnie obowiązujących przepisów prawnych książeczka do badań do celów sanitarno–epidemiologicznych (tzw. książeczka sanepidu) przestała być dokumentem medycznym. Obecnie wymagane jest lekarskie orzeczenie o zdolności lub przeciwwskazaniach do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby.

Dokument ten pacjent otrzymuje podczas wizyty u lekarza w dwóch egzemplarzach - jeden przekazuje pracodawcy lub szkole, a drugi zostawia sobie.

Możesz ocenić ten artykuł: