Właściwe zabezpieczenie dowodów i delikatność to podstawowe zasady postępowania z ofiarami gwałtów. Lekarze powinni pamiętać, że od tego, jak potraktują zgwałconą kobietę, może zależeć to, jak szybko odzyska ona równowagę psychiczną.
Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania opracowało wytyczne, jak postępować z ofiarami przemocy seksualnej w zależności od tego, czy w pierwszej kolejności zgłoszą się na policję, czy do placówki medycznej. Określają one m.in., jak zabezpieczać dowody, gdzie skierować pokrzywdzoną.
Jeśli ofiara najpierw powiadomi policję
Kiedy ofiarę gwałtu - pełnoletnią lub niepełnoletnią - przywiezie do placówki medycznej policja, rolą lekarza jest przede wszystkim przeprowadzenie wywiadu oraz wykonanie badania w obecności osoby asystującej – lekarki, pielęgniarki lub położnej.
Przy badaniach może być obecna wskazana przez ofiarę osoba wspierająca, może być to ktoś z rodziny lub np. przedstawicielka organizacji pomagającej ofiarom gwałtu. Lekarz powinien też wezwać psychologa.
Na życzenie pacjentki lekarz powinien podać środek antykoncepcji przyjmowanej po stosunku. Należy także podjąć działania zapobiegające zakażeniom przenoszonym drogą płciową.
W przypadku osoby niepełnoletniej - dziewczynki - badanie wykonuje ginekolog–położnik, a w przypadku chłopca – chirurg dziecięcy lub chirurg we współpracy z ginekologiem – położnikiem.
Jeśli ofiara jest nieprzytomna, należy pobrać od niej próbki krwi i moczu, a także wykonać badanie na obecność środków odurzających lub tabletki gwałtu.
Po badaniu i zabezpieczeniu dowodów ofierze należy dać odzież zastępczą oraz umożliwić skorzystanie z łazienki.
Jeśli ofiara najpierw zgłasza się do lekarza
W sytuacji, gdy ofiara przemocy seksualnej zgłosi się do placówki medycznej, nie informując wcześniej policji, procedury są bardzo podobne. Różnica polega na tym, że lekarz musi powiadomić policję lub prokuraturę, a w przypadku osoby niepełnoletniej, również rodziców lub opiekunów prawnych.
W przypadku osoby poniżej 15 roku życia trzeba zgłosić każdy kontakt seksualny, nawet jeśli nie spełnia definicji gwałtu.
We współpracy z psychologiem należy poinformować ofiarę o przysługujących jej prawach.
Obecnie wszczynanie śledztw o przestępstwa przeciwko wolności seksualnej nie jest uzależnione od wniosku ofiary, lecz podejmowane z urzędu. Do niedawna, aby wszcząć postępowanie w sprawie gwałtu, nie wystarczało samo zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa - potrzebny był formalny wniosek osoby pokrzywdzonej.
Jak powinno być przeprowadzone badanie
Podczas badania lekarz powinien stwierdzić, czy miał miejsce stosunek, czy są obrażenia związane ze stosowaniem przemocy, np. obrzęki, wybroczyny, otarcia, ocenić ewentualne uszkodzenia w obrębie krocza i narządów płciowych.
Jeżeli ofiarą jest kobieta, należy pobrać wymaz z warg sromowych, z przedsionka pochwy, z tylnego sklepienia pochwy, z okolicy odbytu. Przy podejrzeniu stosunku oralnego dodatkowo pobiera się wymaz z jamy ustnej.
Jeżeli ofiarą jest mężczyzna, pobierany jest wymaz spod napletka oraz z ujęcia zewnętrznego cewki moczowej oraz z okolicy odbytu.
Lekarz powinien pamiętać o zabezpieczeniu materiału do badań bakteriologicznych, a także materiału biologicznego, zgodnie z zawartością pakietu kryminalistycznego dostarczonego przez policję.
Zabezpieczyć trzeba też materiał biologiczny, m.in. włosy ze wzgórka łonowego oraz wyskrobiny - osobno spod każdego paznokcia.
Komentarze (0)