"Lakierowana" skóra policzków, suchość, zmiany rumieniowe i uciążliwy świąd – to klasyczne objawy atopowego zapalenia skóry (AZS). Ta najczęstsza choroba skóry u małych dzieci z reguły jest rozpoznawana przed ukończeniem piątego roku życia.
– Atopowe zapalenie skóry jest chorobą przewlekłą, przebiegającą z okresowymi zaostrzeniami. Nie da się jednoznacznie określić wywołującej ją przyczyny – wyjaśnia alergolog dr n. med. Barbara Rymarczyk, adiunkt Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych, Alergologii i Immunologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Uniwersyteckim Centrum Okulistyki i Onkologii w Katowicach.
Jak zaznacza dr Rymarczyk, AZS to poważna choroba, obniżająca jakość życia. - Zaburzenia snu, uporczywy świąd nasilający się po przegrzaniu, podczas wysiłku fizycznego, w sytuacjach stresowych czy podczas infekcji, a także widoczny defekt kosmetyczny powodują, że chorzy czują się stygmatyzowani. Dlatego konieczne jest szybkie wdrożenie właściwego leczenia oraz ścisła współpraca pacjenta z lekarzem – mówi lekarz.
Różne przyczyny AZS
Na powstanie i przebieg choroby wpływa wiele różnych czynników: środowiskowych, genetycznych, infekcyjnych i alergicznych. Ich udział w obrazie choroby jest u każdego chorego inny. Na część z nich mamy wpływ, na inne nie – zwraca uwagę alergolog.
Istotny wpływ na wystąpienie objawów AZS ma czynnik genetyczny - jeżeli jedno z rodziców cierpi na tę chorobę, to możliwość jej wystąpienia u potomstwa wynosi 30-50 proc., jeśli oboje rodzice chorują - prawie 50-80 proc.
Jednym z elementów patomechanizmu AZS jest defekt czynników wiążących wodę w naskórku oraz większa niż u zdrowych utrata wody. Suchość skóry jest cechą wspólną dla obrazu tej choroby we wszystkich grupach wiekowych. Skóra jest rumieniowo zmieniona, często z widocznymi zadrapaniami. Często dochodzi do nadkażeń bakteryjnych, wirusowych lub grzybiczych w wyniku nasilonego drapania i defektów immunologicznych bariery skórnej.
Istotną rolę w zaostrzaniu objawów AZS mogą pełnić alergie pokarmowe. Warto więc zwracać uwagę, czy wprowadzanie lub eliminacja niektórych pokarmów wpływa na stan skóry. U dzieci za zaostrzenia zmian mogą odpowiadać m.in.: mleko, jaja kurze, pszenica, soja, czekolada.
Objawy w zależności od wieku
Dr Rymarczyk zwraca uwagę, że bardzo rzadko obserwuje się przypadki ujawnienia AZS dopiero w wieku dorosłym. Objawy pojawiają się z reguły w okresie niemowlęcym, mają tendencję do ustępowania lub łagodniejszego przebiegu w późniejszym okresach życia. U pewnego odsetka chorych utrzymują się przez całe życie.
Typowa lokalizacja zmian jest odmienna dla różnych grup wiekowych. U dzieci poniżej drugiego roku życia dominują w obrębie skóry twarzy, policzków, owłosionej skóry głowy, wyprostnych części kończyn, brzucha, pleców, pośladków. W wieku szkolnym pojawiają się w obrębie zgięć łokciowych, nadgarstkowych, podkolanowych, szyi, czy nasady uszu, które wyglądają jak naderwane.
Leczenie
– Leczenie ma na celu przerwanie błędnego koła: suchość skóry, świąd, drapanie, stan zapalny, który jeszcze bardziej nasila suchość skóry. Podstawową metodą leczenia jest właściwa pielęgnacja skóry, jej odpowiednie nawilżenie i natłuszczenie. Często ten element leczenia nie jest doceniany przez chorych czy ich opiekunów, którzy stosowanie emolientów odczuwają jako niedogodność i utrudnienie codziennego życia, zwłaszcza w lecie, przy upalnej pogodzie - podkreśla dr Rymarczyk.
Do codziennej pielęgnacji należy używać emolientów przeznaczonych do skóry atopowej. Popularne kosmetyki dostępne w drogeriach mogą doprowadzić do nasilenia zmian atopowych, a nawet rozwoju uczuleń na kolejne składniki chemiczne.
Aby uzyskać optymalne nawilżenie skóry, należy stosować emolienty do kąpieli, a bezpośrednio po niej również do smarowania całego ciała. W leczeniu AZS stosuje się też różne grupy leków. Najczęściej są to maści, kremy lub lotiony zawierające glikokortykosteroidy o różnej mocy, w zależności od stopnia nasilenia choroby.
– Glikokortykosteroidy powinny być stosowane jedynie w okresie zaostrzeń. Jeżeli są stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza można nie obawiać się wystąpienia działań niepożądanych. Unikanie ich stosowania, pomimo wskazań lekarskich powoduje, że proces dochodzenia do uzyskania poprawy jest wydłużony, a czasami wręcz niemożliwy – zaznaczyła alergolog.
Komentarze (0)