Moczenie nocne dotyka w Polsce ok. 300 tys. dzieci powyżej 5. roku życia. Wbrew stereotypom, zwykle schorzenie to nie ma podłoża psychologicznego, a prawidłowa diagnoza pozwala dobrać skuteczną terapię.
Moczenie nocne to bezwiedne oddawanie moczu w nocy, zdarzające się dziecku, które opanowało już trening czystości lub ukończyło 5 lat. Występuje u 16 proc. dzieci do 5 roku życia, u 11 proc. dzieci do 7. roku życia, u 2-3 proc. nastolatków i u 1 proc. dorosłych.
Wpływ nocnego moczenia na psychikę
Diagnostyka pozwala dobrać terapię, by jak najszybciej pozbyć się schorzenia, które ma duży wpływ na jakość życia dziecka, a nawet relacje w rodzinie.
– Niestety, wśród rodziców i wielu lekarzy nadal panuje błędne przekonanie, że moczenie nocne to konsekwencja zaburzeń emocjonalnych. Tymczasem zaburzenia emocjonalne i psychiczne z reguły nie są przyczyną moczenia nocnego, ale efektem niepodjęcia leczenia - uważa chirurg dziecięcy dr Grzegorz Paruszkiewicz.
Jak wyjaśnia, dziecko może odczuwać lęk przed reakcją otoczenia, kompromitacją wśród rówieśników lub krytyką członków rodziny, a w efekcie - izolować się. Niektórzy opiekunowie z braku wiedzy lub poczucia wstydu bagatelizują objawy, unikają tematu, a dziecko pozbawione wsparcia najbliższych wpada we frustrację.
Nieleczone zaburzenia grożą też powikłaniami, np. trwałym uszkodzeniem pęcherza lub nerek.
Typy zaburzenia
Wyróżnia się dwa podstawowe typy moczenia nocnego: monosymptomatyczne i niemonosymptomatyczne.
Pierwszy nie wiąże się z żadną chorobą bądź wadą układu moczowego lub nerwowego. Ten rodzaj moczenia należy podejrzewać u dziecka, które nigdy nie było "suche" w nocy lub przez co najmniej 6 miesięcy ma wszystkie noce "mokre". Wynika ono z niewykształcenia pełnej kontroli nad czynnością pęcherza moczowego.
Według dr. Paruszkiewicza, jedną z jego głównych przyczyn jest niedobór wazopresyny - hormonu zagęszczającego mocz w nocy. W prawidłowych warunkach nocą wzrasta wydzielanie wazopresyny, czego następstwem jest spadek produkcji moczu.
Przyczyną może być też nocna nadczynność wypieracza, czyli niepohamowane skurcze pęcherza występujące w nocy.
Kolejna z przyczyn to podwyższony próg pobudliwości, który sprawia, że mózg nie rozpoznaje zbyt słabego sygnału z wypełnionego pęcherza. Wielu rodziców zwraca uwagę na głęboki sen moczącego się dziecka. Czucie wypełnienia pęcherza jest wtedy obniżone, a gromadzący się mocz może doprowadzić do bezwiednego opróżnienia pęcherza.
W przypadku niemonosymptomatycznego moczenia nocnego przyczyną jest mała pojemność pęcherza i nadczynność wypieracza wynikająca z wady układu moczowego lub uszkodzenia centralnego układu nerwowego. Wówczas dziecko także w ciągu dnia ma objawy takie jak naglące parcia, popuszczanie moczu, częste oddawanie małych porcji moczu.
Leczenie
W zależności od przyczyny leczenie może polegać na podawaniu np. syntetycznego analogu wazopresyny lub wiązać się ze zmianą nawyków związanych z przyjmowaniem płynów i oddawaniem moczu. Można też stosować nocny alarm, który budzi dziecko natychmiast po tym, jak pierwsze krople moczu pojawią się na specjalnej wkładce lub majtkach połączonych z czujnikiem.
Ministerstwo Zdrowia w 2012 r. wydało wytyczne co do diagnostyki i leczenia które pozwalają lekarzom pierwszego kontaktu i pediatrom w diagnozie i leczeniu moczenia nocnego. Wytyczne pozwalają też wybrać pacjentów, którzy wymagają badania u nefrologa lub urologa dziecięcego.
Komentarze (1)