Pielęgniarki podlegają w pracy przepisom prawa ogólnego, takim jak Kodeks karny i cywilny, oraz przepisom prawa samorządowego. Zakres ich odpowiedzialności w związku z czynnościami, jakie wykonują w ramach obowiązków, jest szeroki.
Działania wykonywane z racji zawodu wiążą się z ryzykiem popełnienia błędów oraz ponoszeniem za nie odpowiedzialnością.
Pielęgniarki i położne podlegają m.in. odpowiedzialności karnej i cywilnej oraz odpowiedzialności za błędy medyczne; odpowiadają za szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych lub niezgodnego z prawem zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych.
Odpowiedzialność karna
Jak przypomina prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych Grażyna Rogala-Pawelczyk, odpowiedzialność karna wiąże się z naruszeniem zasad zapisanych w prawie obowiązującym w społeczeństwie, a konsekwencje oraz zasady postępowania w przypadku naruszenia tych zasad określone są w Kodeksie karnym.
Np. art. 155 Kk mówi o tym, że kto nieumyślnie spowoduje śmierć człowieka, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Z kolei według art. 156 Kk, kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci: pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia lub innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, (...), trwałej niezdolności do pracy, podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat, a jeżeli sprawca działał nieumyślnie – do 3 lat.
Z kolei za narażenie człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 160 Kk) grozi kara pozbawienia wolności do 3 lat. Jeżeli na sprawcy ciąży obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo, wówczas przestępstwo to zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Jeżeli sprawca czynu działał nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku, a jego ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Odpowiedzialność cywilna
Odpowiedzialność cywilna to odpowiedzialność za szkodę, jaką pielęgniarka i położna może wyrządzić pacjentowi podczas wykonywania czynności zawodowych, a w szczególności udzielania świadczeń zdrowotnych, ale także szkodę, która powstała na skutek bezprawnego zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych.
Odpowiedzialność cywilna wiąże się z obowiązkiem wynagrodzenia przez sprawcę wyrządzonej szkody lub straty i ma charakter majątkowy. Zasady określone są w Kodeksie cywilnym. Art. 415 Kc mówi, że kto ze swej winy wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
Pielęgniarka może odpowiadać m.in. za naruszenie praw pacjenta, m.in. prawa do dokumentacji medycznej, ochrony danych, do informacji czy do godności.
W zakresie odpowiedzialności cywilnej orzekają sądy powszechne.
Odpowiedzialność przed komisją orzekającą o zdarzeniach medycznych
Od 2012 r., kiedy powołano wojewódzkie komisje ds. orzekania o zdarzeniach medycznych, pacjenci zyskali możliwość korzystania z krótszej niż sądowa drogi uzyskania odszkodowania za błąd medyczny.
Przedmiotem wniosku pacjenta do wojewódzkiej komisji może być działanie lekarza, ale także pielęgniarki czy położnej.
Komisje orzekają wyłącznie ws. błędów medycznych, które powstały wskutek leczenia w szpitalu. O tym, czy doszło do błędu, komisja orzeka w ciągu kilku miesięcy. Kwotę ewentualnego odszkodowania pacjent lub jego bliscy negocjują ze szpitalem lub ubezpieczycielem (do 100 tys. - w przypadku zakażenia lub uszkodzenia ciała i 300 tys. zł - w przypadku śmierci).
Komentarze (0)