Żółtaczka noworodków – jak rozpoznać? Jak leczyć?

Organizm noworodka na początku nie radzi sobie z przemianą i wydalaniem bilirubiny - żółtej substancji powstającej w wyniku rozpadu hemoglobiny obecnej w czerwonych krwinkach. W efekcie dziecko staje się żółte - najpierw na twarzy, a w bardziej nasilonych przypadkach na całym ciele, łącznie z dłońmi i stopami.

Żółtaczka fizjologiczna ustępuje bez leczenia

– O żółtaczce fizjologicznej możemy mówić, jeśli pojawia się ona w drugiej dobie życia, a stężenie bilirubiny we krwi w czwartej dobie nie przekracza 12mg/dl - u zdrowych, donoszonych noworodków, a 15mg/dl u noworodków przedwcześnie urodzonych - wyjaśnia lek. Marta Balicka, Koordynator Oddziału Neonatologii i Intensywnej Opieki nad Noworodkiem w warszawskim szpitalu Medicover.

Poziom bilirubiny mierzy się noworodkom w szpitalu poprzez badanie krwi lub przez skórę, stosując specjalne urządzenie zwane bilirubinometrem.

– Dodatkowe kryterium, pozwalające rozpoznać żółtaczkę fizjologiczną, to samoistne ustąpienie objawów - w ciągu 7-10 dni u noworodków donoszonych, a po dwóch tygodniach u wcześniaków – mówi lekarz.

Żółtaczka związana z karmieniem piersią

Jest też rodzaj żółtaczki związanej z karmieniem piersią. - U ok. 50 proc. noworodków karmionych piersią żółtaczka jest bardziej nasilona - z poziomem bilirubiny przekraczającym 15mg/dl - i utrzymuje się do kilkunastu tygodni - wyjaśnia Balicka.

Jak mówi lekarka, przyczyną są zawarte w mleku matki czynniki, które zaburzają przemianę bilirubiny, zwiększając jej stężenie we krwi.

Tego rodzaju żółtaczka zwykle ustępuje sama, trzeba jedynie wykonywać kontrolne pomiary stężenia bilirubiny. Jeśli będzie ono zbyt wysokie, lekarz może zalecić odstawienie karmienia piersią na 48-72 godziny i ponowną kontrolę. Jeśli poziom bilirubiny nadal będzie wysoki, konieczna jest diagnostyka w kierunku innych przyczyn utrzymującej się żółtaczki.

Kiedy żółtaczkę trzeba leczyć

U części noworodków żółtaczka przybiera jednak postaci patologiczne, wymagające leczenia.

O tym, że mamy do czynienia z patologiczną formą żółtaczki, może świadczyć jej pojawienie się już w pierwszej dobie życia oraz przedłużanie się ponad dwa tygodnie.

– Noworodki z podwyższonym, wymagającym leczenia, poziomem bilirubiny są ospałe, niechętnie ssą pierś - mówi Balicka.

Jak wyjaśnia, wysoki poziom bilirubiny mogą powodować m.in.: konflikt serologiczny matczyno-płodowy, zakażenia wewnątrzmaciczne, zakażenia bakteryjne, niedotlenienie okołoporodowe.

Jak leczyć żółtaczkę noworodków?

Leczenie żółtaczki noworodkowej polega na obniżaniu poziomu bilirubiny we krwi. W tym celu najczęściej stosuje się fototerapię, pod wpływem której bilirubina rozpada się i jest wydalana z moczem.

Naświetlania odbywają się w szpitalu, gdzie noworodka ubranego w samą pieluszkę i okulary zasłaniające oczy, układa się pod lampę emitującą promienie ultrafioletowe.

W trakcie fototerapii co 12-24 godzin kontroluje się stężenie bilirubiny we krwi. Po zakończeniu leczenia i wypisaniu dziecka do domu rodzicom zalecana jest kontrola u lekarza oraz samodzielna obserwacja dziecka.