Nie! Antybiotyki są stosowane w medycynie w leczeniu infekcji wywołanych przez bakterie i co do zasady nie stosuje się ich w razie leczenia zakażeń wirusowych, bo po prostu nie działają one na wirusy. A jednak zdarza się, że w przebiegu choroby wywołanej przez wirusy stosowane są antybiotyki. To jednak specyficzne sytuacje.
Antybiotyków nie stosuje się w leczeniu różnego rodzaju tzw. przeziębień, czyli powszechnie występujących infekcji dróg oddechowych, które są najczęściej wywoływane właśnie przez wirusy (znanych jest obecnie około 200 różnych "przeziębieniowych" wirusów, takich jak np. rynowirusy, adenowirusy czy koronawirusy). Co do zasady nie są one również podawane w przebiegu grypy.
Ponieważ co do zasady antybiotyki nie działają przeciwwirusowo, to infekcje wywołane przez ten właśnie rodzaj zarazków leczone są zwykle jedynie objawowo, czyli z zastosowaniem preparatów leczniczych łagodzących przebieg infekcji i minimalizujących uciążliwe objawy. W końcu, najczęściej to sam organizm przy takim wsparciu pokonuje infekcję wirusową, dzięki odpowiedzi swojego systemu odpornościowego. Czasem konieczne są też leki przeciwwirusowe, ale uwaga! działają one na konkretne wirusy (np. leki antyretrowirusowe na obniżenie stężenia wirusa HIV we krwi zakażonego pacjenta).
Zazwyczaj nie podaje się też leków przeciwwirusowych profilaktycznie, choć oczywiście są wyjątki (np. profilaktyka PreP HIV, czyli podanie odpowiednich leków w razie ryzyka zakażenia wirusem HIV czy w uzasadnionych przypadkach podawanie oseltamiwiru pewnej grupie osób z bliskiego kontaktu pacjenta z potwierdzoną grypą wywołaną przez konkretny rodzaj wirusa grypy).
Czasem niełatwo jest odróżnić infekcję wirusową od bakteryjnej, a wówczas lekarz może, biorąc pod uwagę bilans potencjalnych korzyści strat, przepisać choremu antybiotyk nie czekając aż ustalony zostanie patogen odpowiedzialny za zakażenie. Ponadto, w przebiegu infekcji wirusowych może dojść do powikłań w postaci nadkażenia bakteryjnego i wtedy zastosowanie antybiotyku jest koniecznością.
Medycyna nie jest jednak całkiem bezsilna wobec wirusów. Najskuteczniejszą formą ochrony przed nimi są szczepionki, choć nie ma szczepionki przeciwko wszystkim wirusom. Istnieje też już całkiem sporo różnego rodzaju leków przeciwwirusowych, stosowanych np. w cięższych przypadkach grypy. Naukowcy prowadzą ponadto badania nad nowymi lekami mającymi działać specyficznie przeciwko konkretnym wirusom.
Ponadto, prowadzone są też intensywne badania mające sprawdzić czy dałoby się wykorzystać znane już od jakiegoś czasu medycynie leki (w tym głównie przeciwwirusowe, ale także i niektóre antybiotyki), do walki z nowym koronawirusem SARS-CoV-2. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w publikacji europejskich badaczy, która ukazała się na łamach magazynu "International Journal of Infectious Diseases".
Najlepszą ochroną przed wirusami jest stosowanie podstawowych zasad higieny.
Źródła
Portal Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków
Ekspercki artykuł na temat infekcji dróg oddechowych z portalu Medycyna Praktyczna
Artykuł na temat leków przeciwwirusowych z portalu Medycyna Praktyczna
Komentarze (0)