Leki bez recepty

Leki OTC (ang. Over The Counter) to leki wydawane bez recepty, umożliwiają one pacjentom samoleczenie przed zasięgnięciem porady lekarskiej; stosuje się je w powszechnych dolegliwościach takich jak gorączka, ból, przeziębienie, wzdęcia czy biegunka. Leki OTC są dostępne w aptece, ale także na stacjach benzynowych i w sklepach.

"Leki bez recepty stosuj tylko wtedy, kiedy jest to konieczne i gdy wiesz, jaką chorobę chcesz zwalczyć lub jaki objaw chcesz złagodzić (np. wysoką gorączkę, kaszel)" – przypomina Polski Związek Producentów Leków bez Recepty PASMI.

Bezpieczeństwo leków OTC

– Jest coraz więcej leków OTC. Przechodzą one odpowiednie procedury w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych – wyjaśnia rzecznik prasowy Urzędu dr Wojciech Łuszczyna.

"Aby produkt leczniczy mógł zostać dopuszczony do obrotu jako lek OTC, musi być bezpieczny w ściśle limitowanym czasie stosowania (zwykle do trzech lub pięciu dni) w konkretnych, łatwych do samozdiagnozowania przez pacjenta dolegliwościach" – podkreśla PASMI.

Po pierwsze - czytaj ulotki

Jak zaznacza Łuszczyna, samoleczenie jest bezpieczne pod warunkiem przestrzegania zaleceń zawartych w ulotce leku.

– Ulotka stanowi polisę bezpieczeństwa pacjenta. Określa m.in. maksymalne dawki leku, zalecenia dotyczące sposobu przyjmowania: przed czy w trakcie posiłku; w ulotce zawarte są zastrzeżenia, np. dotyczące stosowania leku w ciąży. Są też w niej ostrzeżenia przed możliwymi interakcjami z innymi lekami - wyjaśnia.

Po drugie – nie przyjmuj leku zbyt długo

Według Łuszczyny kolejną zasadą bezpieczeństwa jest krótkotrwałe przyjmowanie leków OTC.

– Nie można przez kilka miesięcy leczyć bólu głowy środkami przeciwbólowymi OTC, ponieważ utrzymujący się ból głowy może być objawem innej poważnej choroby – tłumaczy.

Jak zauważa, często nadużywane są np. dostępne bez recepty krople na katar, które obkurczają śluzówkę - stosowanie ich dłużej niż kilka dni może doprowadzić do wysuszenia błony śluzowej nosa.

Po trzecie – zwracaj uwagę na substancje czynne

Warto nauczyć się rozpoznawać substancje czynne, aby uniknąć przedawkowania w przypadku wielokrotnego podania tej samej substancji pod inną nazwą handlową. Różne firmy farmaceutyczne produkują bowiem leki oparte o tę samą substancję czynną, ale pod różnymi nazwami lub postaciami.

Jak zauważa Łuszczyna, np. paracetamol - jeden z najczęściej stosowanych leków OTC - może być sprzedawany jako Paracetamol, Panadol i Apap.

Środki ostrożności

Jak ostrzega PASMI, bez uprzedniej konsultacji z lekarzem nie należy podejmować się samodzielnego leczenia lekami OTC u noworodka i niemowlęcia. Leków takich nie powinno się też przyjmować, gdy objawy występują po raz pierwszy i pacjent nie ma jeszcze doświadczenia w postępowaniu z nimi. Szczególną ostrożność należy tez zachować w przypadku osób w podeszłym wieku, upośledzonych i niepełnosprawnych.

Zawarte w lekach OTC substancje czynne mogą - tak jak w przypadku leków na receptę - wywołać działania niepożądane. Pacjent powinien je zgłosić lekarzowi, a od ubiegłego roku może to zrobić sam do Urzędu Regulacji Produktów Leczniczych np. telefonicznie lub przez Internet.

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących stosowania leku OTC warto skonsultować się z farmaceutą lub lekarzem.