Siostro, pani pielęgniarko czy pani magister?

Wielu pacjentów, trafiając do gabinetu lub szpitala, ma wątpliwości, jak zwrócić się do pielęgniarki. Z ust pacjentów można usłyszeć zwykle trzy formy: siostro, pani magister lub pani pielęgniarko.

"Tylko mój brat mówi do mnie siostro"

Zwracanie się do pielęgniarek per "siostro" ma podłoże w historii tego zawodu i tradycji w naszej kulturze. Dawniej to wyłącznie siostry zakonne wykonywały usługi pielęgniarskie.

Z czasem jednak pielęgniarstwo stało się zawodem "cywilnym" i zdecydowaną większość pielęgniarek stanowią osoby niezwiązane z zakonem. Zwrot ten jednak przyjął się w języku polskim i tradycyjnie nadal wiele osób zwraca się do pielęgniarki per "siostro".

Jednak problem, jakiej formy użyć, zwracając się do pielęgniarki, stale powraca i wzbudza emocje. W 2011 r. Magazyn Pielęgniarki i Położnej zainicjował akcję: "Tylko mój brat mówi do mnie siostro". Był to wyraz wątpliwości, a nawet protestów części środowiska pielęgniarek, które nie chcą, aby nazywać je "siostrami".

Celem akcji było wywołanie dyskusji na ten temat. Pielęgniarki np. w szpitalach w Krakowie i Poznaniu nosiły przypięte znaczki z hasłem akcji.

Środowisko podzielone

Głosy w środowisku są podzielone; forma zwrotu odbierana może być różnie w zależności od wieku pielęgniarek. Oceniane jest też również to, jaki jest kontekst sytuacji, np. czy do pielęgniarki zwraca się osoba starsza, młody pacjent, czy lekarz?

Cześć tej grupy zawodowej twierdzi, że zwrócenie się przez pacjenta "siostro" jest wyrazem zaufania, jakim są darzone, i przejawem potrzeby pacjenta, aby pielęgniarka wyraziła zrozumienie i współczucie w ich cierpieniu.

Zdaniem innych zwrot "siostro" może sugerować niższą pozycję przedstawicieli tego zawodu w stosunku do innych zawodów medycznych. Określenie takie może umniejszać wysokie kwalifikacje, jakie zdobywają pielęgniarki, i sprowadza je wyłącznie do roli opiekunki, pomijając umiejętności i kompetencje zawodowe.

Krytykowane jest zwłaszcza zwracanie się do pielęgniarek "siostro" przez przedstawicieli innych pracowników medycznych. Zdaniem części środowiska pielęgniarskiego obniża to rangę ich zawodu.

"Siostro"? Raczej nie

Także zdaniem wiceprezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych Teresy Kuziary sprzeciw może budzić stosowanie określenia "siostro" w stosunku do pielęgniarek przez osoby wykonujące inny zawód medyczny.

– Jeżeli takiej formy użyje pacjent, to jest to jedno z przyjętych zwyczajowo zwrotów – ocenia Kuziara.

Podkreśla jednak, że w Polsce przyjęte jest zwracanie się do wszystkich poprzez "pan", "pani" i taka forma powinna być również stosowana w odniesieniu do pielęgniarek. - Zawód jest prawnie uregulowany i ma swoją odrębną nazwę, która powinna być używana - podkreśla Kuziara.

Zwraca też uwagę na nową formę zwracania się do pielęgniarek i położnych, która podkreśla posiadanie przez nie wyższego wykształcenia. Coraz częściej pacjenci używają w stosunku do nich zwrotu: pani magister.

Jak podkreśla, najwłaściwszą i neutralną formą jest: "proszę pani", "pani pielęgniarko" lub "pani magister".

W sytuacji, gdy mamy wątpliwości, jak zwrócić się do pielęgniarki, najlepiej po prostu zapytać o to wprost.