Dopalacze, nazywane też "nowymi narkotykami", to substancje psychoaktywne o zróżnicowanym składzie chemicznym. Ich działanie nie zostało do końca poznane, dlatego trudno przewidzieć ich wpływ na ludzki organizm.
– Używana w Polsce nazwa dopalacze wprowadza w błąd, sugerując, że chodzi o nieszkodliwe używki. Tymczasem dopalacze to nic innego jak nowe narkotyki. Najpopularniejsze wśród nich to tzw. syntetyczne kanabinoidy, naśladujące działanie marihuany oraz związki psychostymulujące - podkreśla w rozmowie kierownik Zakładu Farmakodynamiki Uniwersytetu Medycznego w Łodzi prof. Jolanta B. Zawilska.
Co tydzień dwa nowe dopalacze
Według danych Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA) w 2006 r. na rynku europejskim pojawiło się zaledwie kilka nowych dopalaczy, w roku 2011 były 43 nowe substancje psychoaktywne (NSP), w 2013 – 81, a w 2014 r. - aż 101 nowych związków psychoaktywnych.
– Najprawdopodobniej nowych substancji psychoaktywnych jest o wiele więcej, bo części po prostu nie udało się jeszcze wyłapać – komentuje prof. Zawilska. Z jej wyliczeń wynika, że w 2011 r. nowy na rynku europejskim narkotyk identyfikowano raz na tydzień, natomiast trzy lata póżniej – wykrywa się już dwa tygodniowo.
Z raportu Głównego Inspektora Sanitarnego wynika, że w Polsce najliczniejszą grupę NSP stanowią stymulanty pobudzające ośrodkowy układ nerwowy – zwłaszcza pochodne amfetaminy, które wywołują m.in. wzrost ciśnienia krwi, zaburzenia rytmu serca, euforię, omamy, bezsenność, i uzależnienie psychiczne.
Drugą popularną grupą związków są kannabinoidy działające psychotropowo. Ich długotrwałe stosowanie może prowadzić do zniszczenia receptorów neuronów w mózgu i późniejszych kłopotów z koncentracją uwagi i umiejętnością uczenia się oraz do utraty pamięci.
Nie wiadomo, jak działają
Ocena wpływu NSP na zdrowie jest bardzo trudna – przede wszystkim dlatego, że farmakolodzy mają w tym przypadku do czynienia ze związkami chemicznymi, których budowy i działania nie znają. Tego działania nie znają też w pełni sami "twórcy" dopalaczy, ale oni w ogóle nie zajmują się takimi zagadnieniami jak "bezpieczne dawkowanie" czy "działania niepożądane" tych substancji.
Według raportu GIS w sprawie środków zastępczych, wpływ NSP na zdrowie człowieka jest zależny od wielu czynników osobniczych – wieku, stanu zdrowia oraz sposobu podania i dawki. Znane są przypadki zgonu w wyniku zatrzymania krążenia i niewydolności oddechowej po zażyciu dopalaczy, ale także poprzez ich pośrednie działanie np. targnięcie się na własne życie pod wpływem NSP.
Regularne przyjmowanie dopalaczy może prowadzić do ich kumulacji i uszkodzenia narządów wewnętrznych – mózgu, nerek czy wątroby. Znane są przypadki rozwoju ostrych psychoz po długotrwałym stosowaniu NSP.
W 2014 r. w Polsce po zastosowaniu dopalaczy zmarło siedem osób. W żadnym z tych przypadków nie udało się uzyskać oficjalnego potwierdzenia przyczyny zgonu. Najczęściej rozpoznanie stawiane jest na podstawie objawów i wywiadu z pacjentem. Często tylko wysoko wyspecjalizowane laboratoria są w stanie wykryć związki, które doprowadziły do zatrucia. Standardowe narkotesty ich nie wykrywają.
Komentarze (0)