Walka z epidemią HIV/AIDS, dążenie do eliminacji nowych zakażeń wirusem HIV i niwelowanie skutków choroby to fundamenty misji Wspólnego Programu Narodów Zjednoczonych do Spraw HIV/AIDS (UNAIDS). Jego nadrzędnym celem jest zakończenie epidemii AIDS jako zagrożenia dla zdrowia publicznego do 2030 roku.

Wspólny Program Narodów Zjednoczonych do Spraw HIV/AIDS (Joint United Nations Programme on HIV/AIDS - UNAIDS) powstał na mocy rezolucji Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ (ECOSOC) w 1994 r., a działalność operacyjną rozpoczął w 1996 r.

Działanie i struktura

UNAIDS jest unikalnym partnerstwem, które łączy wysiłki 11 agend systemu ONZ: UNHCR, UNICEF, WFP, UNDP, UNFPA, UNODC, UN Women, MOP, UNESCO, WHO i Banku Światowego. Działa w ścisłej współpracy z partnerami globalnymi i krajowymi.

Pracę partnerów koordynuje Sekretariat UNAIDS z siedzibą główną w Genewie. Programem zarządza Rada Koordynacyjna Programu UNAIDS (Programme Coordinating Board - PCB), w skład której wchodzą przedstawiciele 22 rządów, organizacji sponsorujących oraz pięciu organizacji pozarządowych reprezentujących społeczeństwo obywatelskie, w tym osoby żyjące z HIV.

Cele i strategia UNAIDS

Misja UNAIDS jest zawarta w wizji: zero nowych zakażeń HIV, zero dyskryminacji i zero zgonów związanych z AIDS. Aby to osiągnąć, organizacja wyznaczyła ambitne cele pośrednie na 2025 rok, które mają przyspieszyć globalną odpowiedź na HIV.

Kluczowe cele strategii na 2025 rok to:

  • Cele 95-95-95 - dążenie do tego, aby 95% osób żyjących z HIV znało swój status serologiczny, 95% osób ze zdiagnozowanym zakażeniem otrzymywało terapię antyretrowirusową (ART), a 95% osób w trakcie leczenia miało supresję wirusologiczną.
  • Cele 10-10-10 - mające na celu usunięcie barier społecznych i prawnych, w tym dążenie do tego, by mniej niż 10% krajów posiadało restrykcyjne otoczenie prawne i polityczne, mniej niż 10% osób z HIV i kluczowych populacji doświadczało stygmatyzacji i dyskryminacji, a także mniej niż 10% kobiet, dziewcząt i osób z kluczowych populacji doświadczało nierówności płci i przemocy.

Działania te są częścią szerszego planu, jakim jest "HIV Prevention 2025 Road Map", który określa priorytetowe działania dla krajów w celu zintensyfikowania profilaktyki. Jednocześnie UNAIDS przygotowuje nową Globalną Strategię AIDS, która ma zostać przyjęta pod koniec 2025 roku, aby wyznaczyć kierunek działań aż do 2030 roku.

infografika - co to jest HIV/AIDS

Sytuacja epidemiologiczna na świecie

Mimo ogromnych postępów w walce z HIV/AIDS, epidemia wciąż stanowi poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego na świecie. Europa Wschodnia i Azja Środkowa to jedne z regionów, gdzie liczba nowych zakażeń nadal rośnie.

Według najnowszych danych UNAIDS:

  • Na świecie z HIV żyje około 39,9 miliona osób (dane na koniec 2023 r.).
  • W 2023 roku odnotowano 1,3 miliona nowych zakażeń HIV. Oznacza to spadek o 60% od szczytu epidemii w 1995 roku, jednak tempo redukcji jest zbyt wolne, by osiągnąć cel na 2025 rok (poniżej 370 tys. nowych zakażeń).
  • W 2022 roku z przyczyn związanych z AIDS zmarło 630 tysięcy osób.

Specjaliści podkreślają, że globalne cele są osiągalne, ale wymagają wzmocnienia przywództwa politycznego, zwiększenia finansowania oraz wdrażania programów opartych na dowodach naukowych, które docierają do najbardziej potrzebujących populacji.

Możesz ocenić ten artykuł: