Żylaki kończyn dolnych

Przewlekła niewydolność żylna polega na utrwalonym zaburzeniu odpływu krwi żyłami kończyn dolnych. Do typowych objawów schorzenia należą m.in. uczucie ciężkich nóg, obrzęki, ból wzdłuż przebiegu żył, nocne skurcze oraz tzw. zespół niespokojnych nóg. Choroba prowadzi do wylewów podskórnych, powstawania żylaków, zakrzepicy żylnej a także owrzodzeń.

Jak podkreśla prof. Marek Maruszyński z Kliniki Chirurgii Naczyniowej i Endowaskularnej z Centralnego Szpitala Klinicznego MON, przewlekła niewydolność żylna jest chorobą cywilizacyjną i dotyczy nawet kilkudziesięciu procent populacji w Polsce.

Żylaki - jakie rodzaje

Najczęstsza postać kliniczna przewlekłej niewydolności żylnej to żylaki kończyn dolnych, czyli trwałe poszerzenia żył powierzchownych w postaci wężowatych sznurów często z uwypukleniami.

Wyróżnia się m.in. żylaki pierwotne; występują one przy prawidłowym stanie żył głębokich, a ich powstawanie jest związane m.in. ze skłonnościami genetycznymi. Inny rodzaj to żylaki wtórne, pojawiające się po zapaleniach lub urazach żył powierzchownych oraz jako powikłania niewydolności żył głębokich, przeszywających lub przetok tętniczo-żylnych.

Często obserwuje się także "pajączki naczyniowe" czyli teleangiektazję, które także są objawem przewlekłej niewydolności żylnej, ale nie są żylakami.

Przyczyny powstawania żylaków i zapobieganie

Czynniki, które wpływają na powstawanie żylaków, to: otyłość, siedzący tryb życia, długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej, noszenie obcisłych spodni i skarpetek, a w przypadku kobiet – butów na wysokich obcasach. Żylaki znacznie częściej występują u osób starszych; na to schorzenie częściej cierpią kobiety.

Występowanie żylaków ma też podłoże genetyczne, a więc zmiany te znacznie częściej występują u osób, których rodzice mieli żylaki.

Aby zapobiec rozwojowi przewlekłej niewydolności żylnej, należy regularnie uprawiać sporty, chodzić, spacerować, gimnastykować się, jeździć na rowerze, pływać. Odpoczywać najlepiej, leżąc z uniesionymi nogami. Jednocześnie należy unikać długotrwałego przebywania w pozycji stojącej lub siedzącej, długotrwałego przebywania na słońcu, korzystania z sauny i kąpieli termicznych.

Diagnostyka i leczenie

Zmiany żylakowe są procesem postępującym wskutek narastającej niewydolności żył powierzchownych, przeszywających i w końcu głębokich. Ocenę zaawansowania chorób żył przeprowadza się, wykonując badanie ultrasonograficzne metodą Doppler.

Żylaki w zależności od stopnia nasilenia można leczyć farmakologicznie. Istnieje wiele leków doustnych lub maści i żeli stosowanych miejscowo - część z nich można kupić bez recepty. Poprawiają one krążenie oraz wzmacniają ściany żył. W profilaktyce i leczeniu żylaków stosuje się także odpowiednio dobrane przez lekarza uciskowe podkolanówki, pończochy lub rajstopy.

Żylaki mogą być także leczone zabiegowo poprzez usuwanie zmienionych chorobowo żył. Stosuje się zabieg skleroterapii, czyli wstrzykuje się do żylaka środek, który prowadzi do reakcji zapalnej i zarastania naczynia. W bardziej poważnych przypadkach przeprowadza się operacje polegające na częściowym lub całkowitym usunięciu żyły odpiszczelowej lub odstrzałkowej oraz usunięciu poszczególnych żylaków.

Niestety po pewnym czasie może dojść do nawrotu żylaków.