Akredytacja w ochronie zdrowia, czyli w trosce o pacjenta

Akredytacja to usystematyzowana ocena placówek ochrony zdrowia prowadzona w oparciu o określone standardy. Ocenie podlega pełna działalność placówki - leczenie, zarządzanie i administracja.

Co jest oceniane podczas akredytacji

Rola akredytacji polega głównie na wyszukiwaniu zagadnień, które w największym stopniu wpływają na poziom świadczeń i bezpieczeństwo pacjentów - informuje podlegający Ministerstwu Zdrowia Ośrodek Akredytacji Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia (CMJ).

Standardy, które trzeba spełnić, aby uzyskać akredytację, dotyczą m.in. ciągłości opieki nad pacjentem, praw pacjenta, oceny stanu pacjenta, kontroli zakażeń, zabiegów i znieczuleń, farmakoterapii, laboratoriów.

Wymogi muszą być na możliwie wysokim - ale jednak realnie osiągalnym - poziomie.

Struktura systemu akredytacji

• Organem nadrzędnym, który zatwierdza standardy akredytacyjne i udziela lub nie udziela akredytacji, jest Minister Zdrowia.
• Udzielenie lub odmowę udzielenia akredytacji rekomenduje w drodze uchwały Rada Akredytacyjna powołana przez Ministra Zdrowia.
• CMJ jest jednostką podległą Ministrowi Zdrowia, która opracowuje, aktualizuje i modyfikuje standardy akredytacyjne, a także prowadzi i koordynuje przeglądy akredytacyjne.

Uzyskanie akredytacji

Zasady procedury akredytacyjnej reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z sierpnia 2009 r.

Ocena akredytacyjna polega na porównaniu, na ile dana placówka spełnia wzorce określone w standardach. Każdy standard akredytacyjny ma przypisaną wagę:

• 1 dla standardów istotnych dla bezpieczeństwa pacjenta i personelu;
• 0,75 dla standardów istotnych dla bezpieczeństwa pacjenta i personelu, ale trudnych do wprowadzenia z uwagi na konieczność istotnych zmian organizacyjnych lub związanych z nakładami finansowymi;
• 0,5 dla standardów związanych z opisem procedur i postepowania;
• 0,25 dla standardów niemających istotnego wpływu na bezpieczeństwo pacjenta i personelu.

Każdy standard jest oceniany według następującej skali:

• 1 pkt — nie spełnia wymagań;
• 3 pkt — spełnia wymagania częściowo;
• 5 pkt — spełnia wymagania standardu.

Aby otrzymać akredytację, trzeba uzyskać minimum 75 proc. punktacji, jeśli chodzi spełnienie wymogów.

Kierując się rekomendacją Rady Akredytacyjnej, której podstawą jest dokumentacja z przeprowadzonego przeglądu jednostki przekazana przez CMJ, Minister Zdrowia może przyznać akredytację na okres 3 lat.

Za przeprowadzenie procedury oceniającej pobierana jest opłata; może być równa wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia lub wynosić jego wielokrotność - w zależności od wielkości i rodzaju placówki.

Trochę historii

Jak informuje CMJ, system akredytacji narodził się w Stanach Zjednoczonych w 1898 r. Obecnie akredytowanych jest tam ponad 90 proc. szpitali.

Pierwsze programy akredytacyjne w Europie rozwinęły się na początku lat 90. XX w. Do 2007 r. w 15 krajach funkcjonowało lub rozwijało się 28 programów akredytacyjnych. Prowadzona jest też akredytacja międzynarodowa przez Komisję Wspólną Międzynarodową. System akredytacji służy harmonizacji poziomu usług zdrowotnych w Europie.

W Polsce program akredytacji szpitali funkcjonuje od 1998 r. opracowany i prowadzony przez CMJ na podstawie wzorów czołowych instytucji akredytujących na świecie.