Dieta może zapobiegać kamicy nerkowej

Kamica nerkowa jest jedną z najczęstszych chorób układu moczowego. Polega na wytrącaniu się w drogach moczowych nierozpuszczalnych złogów związków chemicznych. W okresach zaostrzenia choremu może dokuczać kolka nerkowa, wzmożone parcie na pęcherz oraz krwiomocz.

Jak zapobiegać kamicy

– Czynnikiem zapobiegającym tworzeniu się kamieni w drogach moczowych może być odpowiednio ułożona dieta – mówi urolog dr n. med. Mariusz Blewniewski z Kliniki Urologii Uniwersytetu Medycznego w szpitalu im. Kopernika w Łodzi.

Wykluczenie niektórych pokarmów ma znaczenie wtedy, gdy przyczyną kamicy są zaburzenia metabolizmu – najczęściej o nieznanym podłożu.

– Jeśli do powstania złogów przyczyniła się infekcja lub nieprawidłowości anatomiczne upośledzające odpływ moczu, to po usunięciu tych czynników istnieje duża szansa całkowitego wyleczenia - dodaje urolog.

Nie zawsze możliwe jest ustalenie, dlaczego w układzie moczowym powstają złogi. U niektórych pacjentów jest to skłonność genetyczna. Inną przyczyną może być wypijanie zbyt małej ilości płynów i odwodnienie organizmu, spożywanie nadmiernych dawek witaminy C, niedobór witaminy B6 czy magnezu i cytrynianów zmniejszających krystalizację minerałów. W moczu chorego powstaje wysokie stężenie szczawianów, wapnia, kwasu moczowego oraz cystyny.

Uniwersalne metody

W zależności od tego, który z tych składników dominuje i stanowi główny składnik kamieni wyróżniamy kilka typów kamicy. Każdy z nich wymaga wprowadzenia nieco innej diety, choć istnieją też wskazówki uniwersalne dla wszystkich pacjentów.

Najlepiej wypijać dziennie 2,5 - 4 litrów płynów. Dobrym wyborem będzie woda stołowa, wody mineralne, ale tylko te zalecane przy kamicy nerkowej, słaba herbata, napary ziół (liść brzozy, melisa). Chodzi o to, aby zwiększyć wydzielanie moczu i doprowadzić do rozcieńczenia tych jego składników, które ulegają krystalizacji.

O popijaniu wody warto pamiętać po posiłkach i przed snem.

Zaleca się zmniejszenie spożycia soli kuchennej (dopuszczalna dzienna porcja to 5 g, czyli jedna łyżeczka), przy czym warto zwrócić uwagę na produkty gotowe, konserwy oraz kiszonki. Zwykle umyka naszej uwadze fakt, że zawierają one bardzo dużo chlorku sodu. Niewskazane są produkty z glutaminianem sodu. Najczęściej jest on dodawany do koncentratów, przypraw do zup i sosów, potraw instant.

Warto też zmniejszyć porcje przyjmowanego białka zwierzęcego. Spożywamy je w postaci mięsa i wędlin, jaj, nabiału. Jeśli dominują w naszym jadłospisie, możemy doprowadzić do nadmiernego zakwaszenia moczu.

Dieta zależna od rodzaju kamicy

Dzięki analizie laboratoryjnej wydalonych lub usuniętych w czasie zabiegu kamieni pacjent może dowiedzieć się, jaki jest typ jego kamicy i wykluczyć z diety niewskazane produkty.

Przy kamicy szczawianowo-wapniowej należy unikać jedzenia szczawiu, szpinaku, rabarbaru, botwiny, buraków, ziemniaków i roślin strączkowych. Na indeksie jest też czekolada, mocna herbata, kawa i kakao. Nie zaleca się natomiast ograniczania spożycia wapnia, gdyż wiąże on szczawiany i umożliwia ich wydalanie. Warto jeść dużo produktów pełnoziarnistych: pieczywo z pełnego przemiału, kasze, płatki, wskazane jest też masło, soki owocowe i cytrusy.

Kamica moczanowa wymaga wprowadzenia diety jarsko-mlecznej. Taki sposób odżywiania ograniczy spożycie puryn. Są to związki występujące w daniach mięsnych (zwłaszcza w wywarach), sardynkach, śledziach, warzywach strączkowych i grzybach. Aby mocz zyskał odczyn alkaliczny, trzeba jeść produkty mleczne oraz dużo warzyw i owoców. Niewskazana jest mocna herbata, kawa, kakao, czekolada. Podobny sposób odżywiania – oparty na produktach mlecznych i roślinnych poleca się w kamicy cystynowej, której przyczyną jest nadmiar aminokwasów w moczu. Warto też zwiększyć podaż witaminy B6 (drożdże, kiełki pszenicy, warzywa strączkowe).

Przy kamicy fosforanowo-wapniowej odczyn moczu jest alkaliczny i wymaga zakwaszenia. Dlatego do diety włączamy mięso, ryby, wędliny i miód oraz produkty pełnoziarniste. Ograniczamy spożycie produktów mlecznych, jaj, konserw rybnych. Należy wykluczyć pokarmy zawierające szczawiany (szczaw, rabarbar, botwina), herbatę, kawę, czekoladę, koncentraty i konserwy, rośliny strączkowe i grzyby.

Przy kamicy fosforanowo-magnezowo-wapniowej szkodliwe mogą okazać się pokarmy zawierające dużo fosforanów: sery topione i dojrzewające, mleko, żółtka jaj, mięso, podroby, konserwy, produkty zbożowe z pełnego przemiału, rośliny strączkowe, orzechy i czekolada. Wskazane jest spożycie warzyw bogatych w magnez (kukurydza), owoców i soków cytrusowych.