Dlaczego tracimy zęby?

Próchnica to najczęściej występująca choroba dotykająca jamy ustnej i przyczyna utraty zębów. Próchnicę ma niemalże każdy z nas.

Badania Fundacji Wiewiórki Julii pokazały, że blisko 90 proc. polskich dzieci ma zaawansowaną próchnicę, a niemal połowa - wady zgryzu (w badaniach wzięło udział 2586 dzieci z 40 szkół podstawowych i gimnazjów w wieku od 5 do 15 lat).

Drugą przyczyną utraty zębów – dotykającą niemal 70 proc. Polaków jest parodontoza, czyli zapalenie przyzębia.

Próchnica rozwija się już w zębach mlecznych

Zwykle zaniedbania w higienie jamy ustnej u dzieci skutkują rozwojem próchnicy już w zębach mlecznych. Gdy zaczynają się wyrzynać zęby stałe - w wieku ok. 6-7 lat - próchnica przenosi się na nie.

Bakterie próchnicy przyczepiają się do powierzchni zębów na płytce nazębnej i z cukrów produkują kwasy, pod wpływem których dochodzi do odwapnienia zęba. Jeżeli nie dojdzie do remineralizacji, czyli naprawy uszkodzonego szkliwa, a proces odwapniający będzie trwał, wówczas może dojść do nieodwracalnego ubytku próchnicowego.

Każde spożycie cukrów powoduje spadek pH na powierzchni zęba pokrytej płytką nazębną przez ok. pół godziny. Jest to czas, gdy szkliwo ulega odwapnieniu, dlatego częstość spożywania pokarmów zawierających cukier ma tak duże znaczenie w profilaktyce próchnicy.

Nieleczona próchnica prowadzi do konieczności usunięcia zęba. W wielu przypadkach pacjenci zgłaszają się do dentysty zbyt późno.

Jak zapobiegać próchnicy

Próchnicy możemy zapobiegać przez właściwą higienę. Podstawą jest szczotkowanie zębów minimum trzy razy dziennie - po spożyciu każdego posiłku, ruchem wymiatającym odpowiednio dobraną szczoteczką i pastą.

Powinno się stosować pastę z fluorem i szczoteczkę do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych. Zalecane jest też używanie nici dentystycznych i płynów do płukania jamy ustnej. Wskazane jest również oczyszczanie języka, gdyż na nim znajduje się znaczna część bakterii odpowiedzialnych za powstawanie próchnicy.

Raz na pół roku warto poddać się w gabinecie dentystycznym zabiegowi polerowania zębów oraz fluoryzacji. Niezbędne są także przeglądy wykonywane także raz na pół roku. U dzieci natomiast można wykonać zabieg lakowania zębów, czyli zabezpieczenie bruzd zębów, aby ochronić je przed rozwojem próchnicy.

Parodontoza, czyli zapalenie przyzębia

Drugą główną przyczyną utraty zębów jest parodontoza. Zaleganie kamienia na zębach powoduje wnikanie go także pod dziąsło - w głąb kieszonki dziąsłowej. To z kolei prowadzi do stanów zapalnych dziąseł i przyzębia oraz nieodwracalnych uszkodzeń. Nieleczone skutkują rozchwianiem zęba, a w efekcie - jego utratą.

Dlatego tak ważnym zabiegiem jest usuwanie kamienia nazębnego – trzeba to robić raz na pół roku w gabinecie stomatologicznym.

Jak podkreśla lekarz stomatolog Agnieszka Szygenda, wczesna diagnoza paradontozy jest niezwykle ważna, bo daje szansę na uratowanie zębów.

W początkowej fazie objawia się ona m.in. krwawieniem dziąseł, ich obrzękiem, odsłonięciem szyjek zębów, nadwrażliwością na ciepłe i zimne pokarmy; charakterystyczny jest też nieprzyjemny zapach z ust.

Jeżeli na tym etapie nie rozpocznie się leczenia, to choroba rozwija się i może doprowadzić do destrukcji tkanek otaczających ząb i rozchwiania zębów, bólu podczas gryzienia a także próchnicy odsłoniętych korzeni zębów.