Folacyna potrzebna nie tylko kobietom w ciąży

Witamina ta jest niezbędna do prawidłowego wzrostu i rozwoju, bierze bowiem udział w syntezie kwasów nukleinowych, z których powstaje DNA. Niedobór kwasu foliowego może prowadzić do anemii, gdyż razem z witaminą B12 – uczestniczy on w tworzeniu czerwonych krwinek.

Dla osób starszych, dla kobiet w ciąży

Folacyna bierze udział w przemianie homocysteiny. Badania dowiodły, że zwiększone stężenie tego aminokwasu powoduje wzrost ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, ponieważ sprzyja on utlenianiu cholesterolu frakcji LDL i – tym samym – przyspiesza rozwój zmian miażdżycowych. Jednym ze sposobów zmniejszenia poziomu homocysteiny jest suplementacja kwasu foliowego, którą zaleca się osobom starszym zagrożonym chorobą wieńcową.

Preparaty zawierające kwas foliowy są rutynowo zalecane przez lekarzy kobietom w ciąży oraz tym, które dopiero ciążę planują. Jak podkreśla specjalista ginekologii i położnictwa dr. n. med. Maciej W. Socha z Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy, niedobór tego związku może upośledzać prawidłowy proces rozwoju układu nerwowego płodu i prowadzić do powstawania otwartych wad cewy nerwowej: przepukliny mózgowo-rdzeniowej lub przepukliny oponowo-rdzeniowej (tzw. rozszczep kręgosłupa).

Kwas foliowy (folacyna) to związek zaliczany do witamin z grupy B. Jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego, nerwowego i krwiotwórczego. U kobiety w ciąży jego niedobór może prowadzić do powstania wady w rozwoju układu nerwowego u dziecka.

Witamina ta jest niezbędna do prawidłowego wzrostu i rozwoju, bierze bowiem udział w syntezie kwasów nukleinowych, z których powstaje DNA. Niedobór kwasu foliowego może prowadzić do anemii, gdyż razem z witaminą B12 – uczestniczy on w tworzeniu czerwonych krwinek.

Czasem potrzebna suplementacja

Suplementacja folacyny zalecana jest w sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania, a więc u kobiet w ciąży i karmiących, ale także stosujących doustną antykoncepcję oraz u osób wykonujących ciężką fizyczną pracę, palących papierosy, pacjentów z chorobami wątroby i niedokrwistością.

Tymczasem badania wykazują, że aż połowa populacji w Polsce może mieć problemy z przyswajaniem folianów. Jak wyjaśnia dr Socha, wynikają one z genetycznie uwarunkowanej niskiej aktywności enzymu zwanego reduktazą metylenotetrahydrofolianową (MTHF-R).

Kwas foliowy, który przyjmujemy np. wraz z pożywieniem, nie jest bowiem substancją aktywną biologicznie. Zanim zostanie przez organizm wykorzystany w procesach komórkowych, musi ulec przemianie do metafoliny. Do tej przemiany niezbędny jest właśnie enzym MTHF-R.

Zgodnie ze Stanowiskiem Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, opublikowanym w 2011 r. w czasopismie Ginekologia Polska i dotyczącym suplementacji witamin i mikroelementów w czasie ciąży, dla kobiet o obniżonej aktywności enzymu MTHF-R wskazane jest przyjmowanie preparatów z aktywnymi folianami, czyli metafoliną.

PTG zaleca, aby suplementację kwasem foliowym oraz metafoliną rozpocząć na sześć tygodni przed planowanym zajściem w ciążę i kontynuować do końca drugiego trymestru. Dzienna dawka to 0,4 mg, przy czym u kobiet z otyłością, niedokrwistością megaloblastyczną i wysokim stężeniem homocysteiny powinna być ona zwiększona. Zapotrzebowanie na folacynę rośnie także w okresie karmienia.Z badań wynika też, że foliany (czyli grupa związków, do których zalicza się kwas foliowy) mogą znacznie ograniczyć u kobiet po 35. roku życia ryzyko wystąpienia zespołu Downa u płodu, rozszczepu wargi i podniebienia oraz wad serca u dziecka. Są niezbędne nie tylko dla zdrowego rozwoju płodu, ale także dla samej ciężarnej, gdyż ich niedobór może zwiększać ryzyko przedwczesnego porodu i innych powikłań.

Naturalnym źródłem kwasu foliowego w diecie człowieka są zielone warzywa liściaste, ziarna zbóż, żółtka jaj, wątróbka, marchew, morele, pomarańcze. Dietetyczne zalecenie, aby spożywać pięć porcji warzyw i owoców dziennie, sprzyja zaspokajaniu zapotrzebowania organizmu na ten związek.