Praca przy komputerze - jak ją prawidłowo zorganizować

Ogólna zasada jest taka: po każdej godzinie pracy przy komputerze powinniśmy zrobić 5 minut przerwy: wstać z krzesła, wykonać proste ćwiczenia, które pozwolą rozluźnić mięśnie.

Praca przy biurku może być szkodliwa

Chociaż praca przy komputerze nie wymaga podnoszenia ciężarów, jest ona przyczyną dolegliwości ze strony układu mięśniowo-szkieletowego.

Specjaliści tłumaczą, że w przypadku wysiłku dynamicznego, np. przy przenoszeniu ciężarów, włókna mięśniowe ulegają naprzemiennemu rozciąganiu i kurczeniu się - dzięki temu mięśnie są dobrze ukrwione; dopływa do nich wystarczająca ilość tlenu i środków odżywczych, a toksyczne produkty przemiany materii mogą być z nich usuwane. Dlatego prace, w których przeważa wysiłek dynamiczny - przy zachowaniu norm i zasad bezpieczeństwa - mogą trwać stosunkowo długo, nie wywołując urazów oraz objawów zmęczenia.

Inaczej jest w sytuacji wysiłku statycznego, dominującego podczas pracy przy komputerze. Mięśnie ulegają wtedy skurczeniu i utrzymywane są w stanie długotrwałego napięcia. Powoduje to ich ucisk na naczynia krwionośne i nerwy obwodowe. Zmniejsza się dopływ krwi do napiętych mięśni, a gromadzące się w nich toksyny nie są usuwane. Jest to nienaturalne, sprzeczne z fizjologią człowieka zjawisko, które powoduje szybsze zmęczenie mięśniowe.

Zagrożenia dla zdrowia

Państwowa Inspekcja Pracy przypomina, że osoby pracujące przy komputerze powinny mieć świadomość, że choć nie jest to praca fizyczna, to może być źródłem wielu uciążliwości, zwłaszcza jeśli wykonywana jest przy nieprawidłowo zaprojektowanym stanowisku.

Może powodować m.in. statyczne obciążenie mięśni stabilizujących kręgosłup w pozycji siedzącej, mięśni barków i rąk obsługujących klawiaturę, mięśni karku utrzymujących głowę podczas obserwacji monitora, dokumentów i klawiatury.

Może to powodować dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego czyli bóle okolicy szyi, karku, barków, odcinka lędźwiowego kręgosłupa, rąk.

Jeżeli praca - mimo bólu - jest kontynuowana, z biegiem czasu może prowadzić do zmian zapalnych lub degeneracyjnych takich jak np. zapalenia stawów czy zwyrodnienia stawów kręgosłupa.

Jak dostosować miejsce pracy

KRZESŁO: powinno zapewniać wygodną pozycję i swobodę ruchów. Powinno umożliwiać regulację wysokości siedziska (najlepiej ustawić je 40-50 cm od podłogi), regulację wysokości i pochylenia oparcia oraz powinno być wyposażone w podłokietniki. Siedzisko powinno być wyprofilowane odpowiednio do odcinka udowego nóg, a oparcie - do naturalnego wygięcia kręgosłupa.

BIURKO: powinno być na tyle szerokie i głębokie, aby można było ustawić elementy wyposażenia stanowiska pracy w odpowiedniej odległości od siebie, żeby pracownik nie musiał przyjmować wymuszonych pozycji.

UŁOŻENIE RĄK: Wysokość stołu, krzesła i podłokietników powinna być ustawiona w taki sposób, aby zapewnić naturalne położenie rąk przy obsłudze klawiatury, z zachowaniem co najmniej kąta prostego między ramieniem i przedramieniem. Pozwoli to na odciążenie mięśni.

MONITOR: powinien stać na biurku w odległości 40-75 cm od oczu, aby kąt obserwacji ekranu wynosił 20-50 stopni w dół od linii poziomej prowadzonej na wysokości oczu. Pozwoli to na zminimalizowanie obciążenia oczu i karku.