Poród w późnym wieku sprawia, że wzrasta ryzyko wystąpienia patologii płodu. Tymczasem systematycznie rośnie średni wiek rodzących. Według szacunków podawanych przez NFZ kobiety powyżej 35. roku życia stanowią 8-10 proc. ogólnej liczby rodzących.

Znajdź placówki:
Poradnia ginekologiczna na NFZ
Poradnia położniczo-ginekologiczna na NFZ
Lekarz rodzinny (POZ) na NFZ

Wiele wad rozwojowych, wykrytych na wczesnym etapie ciąży, można leczyć jeszcze w trakcie życia płodowego. Dlatego
wszystkie kobiety powyżej 35 roku życia objęte są w Polsce profilaktycznym programem badań prenatalnych.

Kto kwalifikuje się do udziału w programie?

Inne kryteria, które poza wiekiem kwalifikują do bezpłatnych badań prenatalnych, to:

  • wystąpienie w poprzedniej ciąży zmian chromosomowych u płodu lub dziecka;
  • stwierdzenie strukturalnych zmian chromosomowych u ciężarnej lub u ojca dziecka;
  • stwierdzenie znacznie większego ryzyka urodzenia dziecka dotkniętego chorobą uwarunkowaną monogenetycznie lub wieloczynnikową;
  • stwierdzenie w czasie ciąży nieprawidłowego wyniku badania USG i/lub badań biochemicznych wskazujących na zwiększone ryzyko aberracji chromosomowej lub wady płodu.

Jakie badania składają się na program

Na poszczególnych etapach programu badań realizowane są m.in. badania nieinwazyjne – w tym USG płodu i badania biochemiczne (z krwi). Postępowanie obejmuje też wywiad lekarski z uwzględnieniem wywiadu genetycznego.

Jeśli zapadnie decyzja o włączeniu pacjentki do dalszych etapów postępowania diagnostycznego lekarz może zlecić skierowanie na badania inwazyjne (po wyrażeniu przez pacjentkę zgody na ich wykonanie). Do badań inwazyjnych należą – amniopunkcja (pobranie igłą płynu owodniowego), biopsja trofoblastu (pobranie kosmówki), kordocenteza (pobranie krwi płodowej).

Za priorytetowe uważane są badania biochemiczne wykonywane w pierwszym trymestrze ciąży, wspólnie z badaniem usg, oceną przezierności karku (NT - nuchal translucency), obecnością kości nosowej (NB - nasal bone) i pomiarem stężenia PAPP-P oraz wolnej gonadotropiny kosmówkowej.

Coraz więcej badań

Do wykonania refundowanego badania prenatalnego konieczne jest skierowanie od lekarza prowadzącego ciążę.

Z roku na rok wzrasta liczba badań wykonywanych w ramach programu. Według sprawozdania rządu z wykonania Ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży w 2011 r. opieką w ramach programu badań prenatalnych objęto 45 tys. 304 kobiety, w 2010 r. było to 36 tys. 878 kobiet, a w 2009 r. - 31 tys. 930 kobiet.

Wykrycie wad rozwojowych na wczesnym etapie ciąży może pozwolić na jej bezpieczne kontynuowanie oraz umożliwić podjęcie leczenia już w czasie życia płodowego. Rodzice dziecka mogą też przygotować specjalistyczną opiekę medyczną, która otoczy dziecko już po jego urodzeniu.

Możesz ocenić ten artykuł: