Zmniejszenie wydatków Narodowego Funduszu Zdrowia na refundację leków, bardziej przejrzysty system refundacji, ale większa średnia odpłatność pacjentów za leki na receptę - to wnioski raportu podsumowującego funkcjonowanie obowiązującej od 2012 r. ustawy refundacyjnej.

Celem raportu przygotowanego na zlecenie Związku Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych INFARMA było zestawienie założeń ustawy z rzeczywistym wpływem na system ochrony zdrowia.

NFZ wydał mniej

Jak wskazano w raporcie, zaplanowany udział wydatków na refundację w budżecie NFZ wynoszący 17 proc. jest co roku zdecydowanie niższy. W 2012 r. wyniósł 15,1 proc., a w 2013 r. - 15 proc.

– W 2014 proces refundacji w wyraźny sposób przyspieszył, co spowoduje zmniejszenie w kolejnych latach poziomu niewykorzystanego budżetu na refundację nowych leków - ocenił wiceminister zdrowia Igor Radziewicz-Winnicki, komentując raport podczas jego prezentacji w siedzibie Ministerstwa Gospodarki.

W raporcie podano, że w 2012 i 2013 roku wydatki NFZ zmniejszyły się w sumie aż o 3,2 mld zł. Pieniądze te powinny zostać przeznaczone na nowe terapie, jednak - według autorów raportu - na ten cel trafiło odpowiednio 0,014 mld zł w 2012 i 0,112 mld zł w 2013 roku.

Skutki dla pacjentów

Autorzy raportu podkreślają, że polityka racjonalizacji wydatków budżetowych NFZ, choć cenna, przekłada się jednak na zjawiska niekorzystnie wpływające zarówno na pacjenta jak i na producentów leków, hurtownie farmaceutyczne czy apteki. NFZ zapłacił za leki istotnie mniej niż przed wejściem w życie ustawy, lecz część z tych kosztów z własnych portfeli ponieść musiały osoby chore.

Dokument wskazuje na wzrost - o ok. 90 groszy za opakowanie - średniej odpłatności pacjenta za leki na receptę. Wynika to m.in. z większej liczby recept wystawionych jako pełnopłatne mimo przysługującego pacjentowi prawa do częściowej refundacji. Problem ten jest spowodowany obawami środowiska lekarzy przed finansowymi konsekwencjami błędnie wypisanych recept.

Wśród pozytywów funkcjonowania ustawy autorzy raportu zwracają uwagę na dostęp pacjentów do nowych terapii i leków, które wcześniej nie były refundowane. Jak podkreślają, można w tym zakresie mówić o "znaczącym postępie". Jednocześnie - wskazuje raport - zakres substancji objętych refundacją w Polsce jest nadal mniejszy niż w innych krajach UE. Dlatego wśród rekomendacji raportu znalazło się stwierdzenie, że potrzebne jest zwiększenie dostępności pacjentów do leków przede wszystkim przez zwiększenie liczby refundowanych, innowacyjnych terapii.

Wnioski z raportu

Jak podkreślono w raporcie, pogorszyła się sytuacja ekonomiczna producentów leków oraz detalicznych i hurtowych dystrybutorów. Jest to spowodowane m.in. wprowadzeniem sztywnych marż dla aptek i hurtowni oraz obniżka cen leków po negocjacjach z resortem zdrowia.

Jednocześnie wskazano, że ustawa spowodowała, iż system refundacji stał się bardziej przejrzysty, ponieważ wszystkie procedury są jasno opisane w ustawie.

Autorzy raportu za niezbędne wskazali stworzenie mechanizmów ograniczających nielegalny wywóz leków w Polski (spowodowany niższymi niż w innych krajach Europy cenami leków).

Raport "Wpływ ustawy o refundacji leków na dostęp pacjenta do farmakoterapii" został opublikowany w październiku 2014 r. Dokument jest dostępny na stronie internetowej Infarmy.

Infarma reprezentuje 30 działających w Polsce wiodących firm sektora farmaceutycznego, prowadzących działalność badawczo-rozwojową i produkujących leki innowacyjne, w tym biotechnologiczne. Jej celem jest podejmowanie inicjatyw pozytywnie wpływających na tworzenie rozwiązań systemowych w dziedzinie ochrony zdrowia. Rozwiązania takie powinny pozwalać pacjentom na korzystanie z nowoczesnych i najbardziej skutecznych terapii tak, by polskie standardy leczenia odpowiadały światowym.

Możesz ocenić ten artykuł: