Tomografia, rezonans i USG - na czym polegają badania

Każde z tych badań jest bardziej skuteczne w diagnostyce innych chorób. Wykonywanie tomografii i rezonansu u określonych grup pacjentów może być zabronione; np. tomografii komputerowej nie wykonuje się u kobiet w ciąży.

Tomografia komputerowa

Ten rodzaj badania pozwala na uzyskanie dokładnego trójwymiarowego obrazu organu, który wymaga zbadania. Aparatura tomograficzna wykorzystuje promienie rentgenowskie, te same, które mają zastosowanie w radiologii klasycznej. Tomografię stosuje się do rozpoznawania schorzeń m.in. centralnego układu nerwowego, w przypadku podejrzenia udaru mózgu, narządów jamy brzusznej i klatki piersiowej, układu kostno-stawowego, zmian nowotworowych, patologii naczyniowych.

Przeciwwskazaniem do tego badania jest uczulenie na czynnik jonizujący. Nie wykonuje się go także u kobiet w ciąży.

Pacjent powinien zgłosić się na badanie na czczo (co najmniej sześć godzin wcześniej nie należy przyjmować pokarmów stałych). W niektórych przypadkach konieczne jest podanie środka kontrastującego (dożylnie lub doustnie), a wówczas pacjent powinien dobrze nawodnić organizm, czyli wypić ok. jednego litra wody niegazowanej.

Pacjent kładzie się na specjalnym stole, wzdłuż którego przesuwa się i obraca obręcz z umieszczonymi w niej lampami rentgenowskimi. Dzięki ruchomej obręczy aparat wykonuje zdjęcia pod różnym kątem. Badanie jest bezbolesne i bezinwazyjne, a wymaga jedynie leżenia w bezruchu do kilkunastu minut. Istotne jest, aby ubranie, w którym będzie badany pacjent, nie miało żadnych metalowych elementów, np. guzików, nitów, ponieważ może to zakłócić obraz.

Rezonans magnetyczny

Rezonans Magnetyczny (MR) jest badaniem obrazowym wykorzystującym pole elektromagnetyczne do oceny narządów ludzkiego ciała. Badanie to jest przydatne do oceny np. ośrodkowego układu nerwowego (mózg i kanał kręgowy) i tkanek miękkich kończyn (tkanki podskórne, mięśnie i stawy). Zaletą MR jest możliwość trójwymiarowego obrazowania bez ekspozycji pacjenta na promieniowanie jonizujące.

Przeciwwskazaniem do wykonania MR jest m.in. wszczepiony rozrusznik serca, metalowe ciała obce w tkankach miękkich (np. klipsy naczyniowe po operacjach laparoskopowych, płytki ortopedyczne, itp), a także klaustrofobia.

MR nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania. W celu dobrego nawodnienia organizmu, na wypadek badania z użyciem środka kontrastowego, zalecane jest wypić ok. 1 litra wody niegazowanej.

Aparat MR to specjalne łóżko, na którym pacjent wprowadzany jest w środek rodzaju tunelu. Wewnątrz aparatu panuje pewien hałas. Pacjent cały czas poprzez mikrofon pozostaje w kontakcie z personelem.

Do gabinetu, w którym jest wykonywane badanie, pacjent nie może wnosić metalowych przedmiotów, m.in. zegarka, kluczy, guzików, ale też kart płatniczych, telefonu komórkowego, które mogą ulec rozmagnetyzowaniu. W przypadku badania głowy, kobiety powinny zrezygnować z makijażu oraz lakierowania włosów - kosmetyki zawierają elementy metali, co może zafałszować wyniki.

Ultrasonografia (USG)

USG to nieinwazyjna metoda diagnostyczna, która wykorzystuje zjawisko rozchodzenia się oraz odbicia fali ultradźwiękowej. Metoda ta pozwala na uzyskanie obrazu przekroju badanego obiektu; jest łatwo dostępna i stosunkowo tania, stąd jej powszechność.

W zależności od narządu lekarz dobiera odpowiednią głowicę, przykłada ją do skóry (posmarowanej specjalnym żelem), a obraz widoczny jest na monitorze urządzenia USG. Ponieważ niektóre tkanki rozpraszają fale, co uniemożliwia zobaczenie tkanek położonych za nimi, za pomocą USG nie obrazuje się np. rdzenia kręgowego czy mózgu.

Zastosowanie USG jest bardzo szerokie. Wykonuje się m.in. badania płodu podczas ciąży, ale także diagnostykę m.in. wątroby, nerek, piersi, macicy, gruczołu krokowego. USG wykorzystuje się także w diagnostyce narządów ruchu, oczu oraz serca tzw. echo serca.