Wykorzystywanie naturalnych zasobów przyrody w celach leczniczych ma bardzo długą, sięgającą czasów starożytnych tradycję. Współczesne badania potwierdziły terapeutyczne działanie wód mineralnych, borowiny i klimatu.
Dlaczego po pobycie w uzdrowisku czujemy się lepiej i szybciej wracamy do formy? Jak podkreśla w "Podstawach teoretycznych i klinicznych lecznictwa uzdrowiskowego" krajowy specjalista w dziedzinie balneologii i medycyny fizykalnej prof. Irena Ponikowska, metody terapeutyczne wykorzystywane w uzdrowiskach mają charakter bodźców leczniczych. W odpowiedzi na nie w organizmie powstają reakcje o charakterze adaptacyjnym i kompensacyjnym.
Lecznicze bodźce...
Zdaniem prof. Ponikowskiej, efekt zdrowotny można wytłumaczyć tym, że na osoby poddające się kuracji sanatoryjnej oddziałuje jednocześnie wiele bodźców leczniczych o różnym charakterze.
Jednym z nich jest klimat – długie spacery poprawiające dotlenienie organizmu, kąpiele słoneczne zwiększające syntezę witaminy D w skórze, naturalne inhalacje, np. wdychanie w okolicach tężni powietrza bogatego w jony chlorkowo-sodowe – wszystkie te z pozoru zwyczajne czynności mogą mieć pozytywny wpływ na zdrowie.
O specyficznych właściwościach leczniczych mówi się zwłaszcza w przypadku klimatu nadmorskiego. Powietrze w pasie nadmorskim jest nasycone jodem, niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy, oraz aerozolem zawierającym sole, pozytywnie wpływające na układ oddechowy. Kąpiele w morzu i opalanie działają leczniczo na objawy łuszczycy. Pobyt nad morzem pomaga także we wzmocnieniu odporności.
Leczenie klimatyczne ma szczególne znaczenie dla alergików uczulonych na pyłki roślin. Wysoko w górach i w pasie nadmorskim stężenie pyłków w atmosferze jest mniejsze niż np. w lesie lub na łące. Optymalne warunki dla alergików oferuje uzdrowisko działające w kopalni soli w Wieliczce. W podziemnych solnych komorach pyłki praktycznie nie występują.
W czasie pobytu w uzdrowisku korzystamy także z różnych form balneoterapii, w której wykorzystywane są lecznicze wody, peloidy i gazy. Wody mineralne można pić (np. chlorkowo-sodowe, szczawy czy siarkowo-siarczkowodorowe) oraz wykorzystywać do kąpieli (solanki, kwasowęglowe, radonowe). Z borowiny przygotowywane są m.in. okłady i kąpiele.
Na program leczniczy w uzdrowisku składa się również kinezyterapia (odpowiednio dobrane formy aktywności fizycznej) i fizjoterapia, czyli zabiegi rehabilitacyjne wykorzystujące różne formy energii, np. elektroterapia czy magnetoterapia. Kuracjusze mogą też korzystać z opieki i porad psychologa oraz dietetyka.
... polecane w chorobach przewlekłych
Zdaniem prof. Ponikowskiej, skumulowane bodźce lecznicze oddziałują zarówno na cały ustrój, jak i na poszczególne objawy chorobowe. Terapia w uzdrowisku prowadzi do usprawnienia mechanizmów regulacyjnych poszczególnych narządów i układów, zwiększa wydolność i odporność, równoważy sprawność autonomicznego układu nerwowego i usprawnia procesy psychosomatyczne.
Leczenie uzdrowiskowe zalecane jest przede wszystkim w chorobach przewlekłych, m.in. w reumatologii, dermatologii, ortopedii, kardiologii, neurologii, diabetologii i ginekologii.
W przypadkach wielu chorób obserwuje się miejscowe działanie lecznicze – przeciwbólowe i przeciwzapalne, przeciwobrzękowe i zmniejszające nadmierne napięcie mięśniowe.
Jak podkreślają balneolodzy, kuracja uzdrowiskowa powinna trwać co najmniej trzy tygodnie. Dla skuteczności terapii istotne znaczenie ma wykorzystanie całej serii zabiegów.
Efekty lecznicze nie pojawiają się natychmiast, czasem – zwłaszcza na początku pobytu w uzdrowisku – samopoczucie ulega pogorszeniu. Stan zdrowia i wydolność organizmu poprawiają się stopniowo – także po powrocie pacjenta do domu. Skutki terapii mogą utrzymywać się nawet przez cały rok.
W Polsce status uzdrowiska posiada 45 miejscowości. Do uzyskania go wymagane jest spełnienie całego szeregu warunków, przede wszystkim posiadanie złóż naturalnych surowców i klimatu o właściwościach leczniczych.
Komentarze (0)