Wady słuchu

Diagnostyka wad słuchu jest szczególnie istotna u dzieci, które powinny być wnikliwie obserwowane przez opiekunów, by w porę wykryć ewentualne ubytki i w miarę możliwości skorygować je, zanim będą miały istotny wpływ na rozwój dziecka.

Szczególnie ważne jest to w przypadku niemowląt i małych dzieci. W tej grupie podstawowym symptomem, świadczącym o nieprawidłowościach słuchu może być opóźnienie lub brak mowy.

Rodzaje ubytków słuchu

Ubytki słuchu dzielą się na: przewodzeniowe, typu odbiorczego, oraz uszkodzenia mieszane.

Ubytki przewodzeniowe są najczęstszą wadą słuchu u dzieci. Nie jest to nigdy uszkodzenie całkowite, a jedynie różnego stopnia niedosłuch, głównie w zakresie niskich częstotliwości.

Uszkodzenie dotyczy w tym wypadku aparatu przewodzącego ucha środkowego, natomiast najważniejsza część ucha – ucho wewnętrzne z aparatem nerwowym - działa normalnie.

Inaczej jest w przypadku ubytków typu odbiorczego – uszkodzenie dotyczy tu narządu Cortiego (część ucha wewnętrznego), nerwu słuchowego lub centralnych ośrodków drogi słuchowej. W większości przypadków wada jest nieodwracalna.

Uszkodzenia typu mieszanego występują, gdy jednocześnie uszkodzone są struktury ucha środkowego i wewnętrznego.

Co powoduje wady słuchu i jak je wykrywać

Przyczyny uszkodzeń słuchu mogą być wielorakie – od dziedzicznych, przez występujące w okresie noworodkowym (np. wskutek przebytej przez matkę różyczki), czynniki okołoporodowe (np. niedotlenienie), po czynniki występujące już po urodzeniu dziecka (np. infekcje).

Odrębną grupę stanowią ubytki słuchu spowodowane wiekiem oraz niedosłuch spowodowany hałasem - może być efektem tzw. urazu akustycznego lub narażeniem przez dłuższy czas na działanie nadmiernego hałasu.

Obecnie pierwsze badanie słuchu wszystkie dzieci w Polsce przechodzą tuż po urodzeniu w ramach profilaktycznych badań przesiewowych. Jeśli wykaże ono jakiekolwiek nieprawidłowości, wdrażana jest dalsza diagnostyka, na którą mogą składać się: tympanometria, otoemisja akustyczna, test BERA.

Jakie badania zdiagnozują wadę

Tympanometria polega na określeniu poziomu sztywności błony bębenkowej. Badanie wykonuje się na zlecenie lekarza. Otoemisja akustyczna pozwala wykryć wady typu odbiorczego.

– Z kolei test BERA to badanie potencjału pnia mózgu; wykonuje się je najczęściej we śnie, a w szczególnych przypadkach, np. u dzieci z zaburzeniami neurologicznymi, w znieczuleniu ogólnym – mówi lek. med. Anna Wakarow, audiolog, foniatra z poradni Otolaryngolodzy 24.

U starszych dzieci, współpracujących z lekarzem, a także u osób dorosłych najczęściej wykonuje się badanie audiometryczne (zwane też badaniem tonalnym progowym).

Jak opisuje Polskie Stowarzyszenie Protetyków Słuchu, badanie to wykonuje się w specjalnej, wyciszonej kabinie. Pacjent ma na uszach słuchawki, przez które nadawane są różnorodne tony czyste – od głębokich basów, po wysokie cienkie piski. Jeśli badana osoba usłyszy dźwięk w słuchawkach, potwierdza to naciśnięciem odpowiedniego przycisku, a wykonujący badanie zaczyna wtedy zmniejszać głośność dźwięku, by określić moment, w którym pacjentowi trudno jest go usłyszeć. Ten moment nazywa się progiem słyszenia.

Badanie wykonywane jest dla każdego ucha oddzielnie, a jego wynik przedstawia się w postaci wykresu zwanego audiogramem. Na jego podstawie można orzec, czy pacjent potrzebuje aparatu słuchowego.