Wścieklizna

Do zakażenia człowieka dochodzi wskutek ugryzienia przez zwierzę lub bezpośredni kontakt śluzówek lub uszkodzonej skóry ze śliną zakażonych zwierząt.

Objawy wścieklizny

Po trwającym kilka tygodni okresie inkubacji pojawiają się niespecyficzne objawy, jak bóle głowy, gorączka, niepokój, nudności i podniecenie.

W późniejszym czasie występuje porażenie mięśni i śpiączka. Charakterystycznym objawem wścieklizny u człowieka jest wodowstręt i światłowstręt.

W chwili pojawienia się objawów zwykle jest już zbyt późno na pomoc, dlatego ważne jest jak najwcześniejsze poinformowanie lekarza o pokąsaniu, opluciu lub zadrapaniu przez zwierzę, co do którego nie ma pewności, że nie jest zakażone wirusem lub chore.

Jak zapobiegać chorobie

By zapobiec chorobie, jak najszybciej po narażeniu na zakażenie, podaje się szczepionkę (obecnie nie jest ona bolesna). Do szczepień kwalifikuje lekarz, który dodatkowo może zalecić podanie surowicy odpornościowej. Szczepienie osób już chorych jest niecelowe, a leki na wściekliznę nie istnieją.

Należy pamiętać, że zgodnie z ustawą o ochronie zwierząt psy podlegają obowiązkowemu ochronnemu szczepieniu przeciwko tej chorobie. Szczepienie takie należy wykonać w terminie 30 dni od dnia ukończenia przez psa trzeciego miesiąca życia, a następnie powtarzać je nie rzadziej niż raz na rok. Za uchylanie się od tego obowiązku grozi grzywna.

By zminimalizować ryzyko zakażenia, pod żadnym pozorem nie należy dotykać znalezionych martwych zwierząt. Jeśli doszło do takiego kontaktu, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.

Wścieklizna na świecie...

Wścieklizna występuje niemal na całym świecie. Większość z 55 tys. śmiertelnych przypadków rocznie stwierdza się w Afryce i Azji.

Największe zagrożenie stanowią koty i psy uliczne, które krążą między ludźmi. Grupą narażoną na ryzyko wścieklizny są m.in. grotołazi, którzy mogą mieć kontakt z nietoperzami zamieszkującymi jaskinie. Mogą one przenosić wściekliznę przez polizanie lub muśnięcie skóry człowieka.

W zależności od indywidualnego ryzyka, profilaktyczne szczepienie przeciwko wściekliźnie jest zalecane osobom podróżującym do krajów rozwijających się Afryki, Azji, oraz Ameryki Środkowej i Południowej. Więcej informacji na ten temat na stronie MSZ www.szczepieniadlapodrozujacych.pl

... i w Polsce

W pierwszych latach po II wojnie światowej głównymi roznosicielami wścieklizny w Polsce były psy. Wprowadzenie w 1949 r. ich obowiązkowego szczepienia przeciw tej chorobie znacznie ograniczyło jej występowanie.

Obecnie wirusa wścieklizny najczęściej roznoszą wolno żyjące lisy, których jest w Polsce ok. 200 tys. Pokąsane przez nie dzikie lub domowe zwierzęta mogą stać się zagrożeniem dla człowieka. W 1993 r. rozpoczęto akcję doustnych szczepień lisów przeciwko wściekliźnie. W myśl ustawy o ochronie zwierząt są one obowiązkowe.

W 2011 r. wściekliznę stwierdzono u 103 lisów oraz u 57 osobników innych gatunków - u dziewięciu psów, w tym jednego bezdomnego, 10 kotów, 14 sztuk bydła, jednej świni, dwóch jenotów, czterech borsuków, dziewięciu kun, dwóch saren, jednego jelenia, czterech nietoperzy i jednego daniela.

W 2013 r. Państwowy Zakład Higieny odnotował ponad 7,8 tys. przypadków narażenia na wściekliznę, co wiązało się z koniecznością szczepień.