Nie lekceważ zgagi

Zgagę powoduje cofanie się treści pokarmowej wraz z kwasem żołądkowym do przełyku. Dochodzi do tego wskutek niesprawności umiejscowionego pomiędzy przełykiem a żołądkiem dolnego zwieracza przełyku, np. gdy jest on zbyt słaby lub rozkurcza się w niewłaściwym czasie.

Częściej występuje u osób otyłych, może pojawiać się po zbyt obfitym, tłustym lub ostrym posiłku. Występowanie zgagi nasila alkohol i kofeina. Lepiej też wykluczyć napoje gazowane.

Aby unikać zgagi, nie powinno kłaść się bezpośrednio po posiłku – lepiej odczekać dwie, trzy godziny.

Gdy występuje sporadycznie

Powszechnie uważa się, że zgagę można zwalczyć pijąc mleko lub miętę, jednak mleko jedynie chwilowo neutralizuje kwaśny odczyn w przełyku, a mięta, choć zobojętnia kwas żołądkowy, jednocześnie zwiększa wydzielanie śliny i osłabia działanie zwieracza przełyku.

Występujące sporadycznie objawy zgagi zwalcza się dostępnymi bez recepty lekami zobojętniającymi kwas żołądkowy; ich głównym składnikiem jest kwas solny. Zawierają one m.in. węglany wapnia i magnezu lub wodorotlenki magnezu i glinu. Działają szybko, ale ich efekt zazwyczaj jest krótkotrwały. W aptekach dostępne są też leki, których substancją jest ranitydyna, która hamuje wydzielanie kwasu solnego.

Rozluźniająco na dolny zwieracz przełyku działają niektóre leki, np. nitraty i teofilina, dlatego przy nawracających objawach warto skonsultować z lekarzem ich dalsze zażywanie.

Zgaga a refluks

Zgagi nie wolno bagatelizować. Przewlekle występująca może powodować zmiany zapalne błony śluzowej przełyku, skutkujące powstaniem owrzodzeń oraz bliznowatych zmian zwężających światło przełyku i utrudniających przełykanie.

Jeśli pojawia się często lub objawy nasilają się, jej powodem może być choroba refluksowa, w której także dochodzi do nieprawidłowego cofania się treści żołądkowej do przełyku. Schorzenie to może być powodowane powstaniem przepukliny okołoprzełykowej.

W przypadku podejrzenia choroby refluksowej wykonuje się badanie endoskopowe śluzówki przełyku i żołądka.

W leczeniu choroby refluksowej należy minimalizować dolegliwości, by zapobiec powikłaniom. Jeśli stopień ich nasilenia jest niewielki, skuteczne może być zmniejszenie spożycia tłuszczów, słodyczy i alkoholu. W przypadku osób otyłych wskazana jest normalizacja masy ciała.

Czasem potrzebny jest zabieg

Jeśli te działania nie przynoszą efektu, stosuje się leki zmniejszające wydzielania kwasu solnego w żołądku (np. inhibitory pompy protonowej) oraz zwiększające napięcie dolnego zwieracza przełyku.

Gdy objawy zapalenia przełyku utrzymują się mimo terapii, należy rozważyć przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Polega on na wytworzeniu "zastawki" pomiędzy przełykiem i żołądkiem przez owinięcie górnej części żołądka wokół dolnej części przełyku.

W przebiegu ciężkiego zapalenia przełyku w miejsce prawidłowego nabłonka może pojawić się nabłonek typowy dla żołądka. Zjawisko takie jest rozpoznawane jako przełyk Barretta – poważne powikłanie, traktowane jako stan przedrakowy.

Od kilku lat przełyk Barretta leczy się w Polsce mało inwazyjną metodą o nazwie Halo. Zabieg polega na działaniu na chorą tkankę przełyku prądem o częstotliwości radiowej. Trwa nie dłużej niż 30 minut. Chory jeszcze tego samego dnia może opuścić szpital.