Rak jelita grubego (okrężnicy i odbytnicy) to drugi pod względem częstotliwości występowania nowotwór złośliwy w Polsce - rocznie rozpoznaje się ponad 14 tys. przypadków. Ryzyko zachorowania rośnie z wiekiem; największe jest wśród osób po 65. roku życia.
Choroba rozwija się najczęściej przez kilkanaście lat z łagodnych zmian tzw. polipów, które we wczesnym stadium zazwyczaj nie powodują objawów. Według naukowych szacunków ich usunięcie może zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwór jelita grubego o 60 do 90 proc. Także sam rak wcześnie wykryty jest również bardzo często wyleczalny. Dlatego tak ważne są badania profilaktyczne.
Bezpłatna, profilaktyczna kolonoskopia - dla kogo?
Od 2000 r. w ramach finansowanych przez Ministerstwo Zdrowia Badań Przesiewowych dla wczesnego wykrywania raka jelita grubego wykonywana jest bezpłatna profilaktyczna kolonoskopia. Od 2012 r. imienne zaproszenia do programu otrzymują osoby w wieku 55-64 lata. Zaproszenie nie może być przekazane innej osobie i zawiera proponowaną datę badania. Pacjent ma możliwość zarówno zmiany tego terminu, jak i rezygnacji z badania w dowolnym momencie.
Jeśli ktoś nie otrzymał zaproszenia na profilaktyczną kolonoskopię, a spełnia m.in. kryterium wiekowe (50-65 lat) może zgłosić się na badanie samodzielnie lub z polecenia lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
Dodatkowe kryteria to: brak objawów mogących świadczyć o raku jelita grubego, jak krwawienie z przewodu pokarmowego (krew w kale), biegunka lub zaparcia, które wystąpiły w ostatnich kilku miesiącach i nie mają znanej przyczyny, a także chudnięcie czy anemia o niewyjaśnionym podłożu.
Osoby z takimi objawami powinny podlegać badaniom diagnostycznym (w tym kolonoskopii), ale finansowanym przez NFZ, a nie w ramach programu profilaktycznego, który finansuje Ministerstwo Zdrowia – tłumaczy prof. Jarosław Reguła, kierownik Kliniki Gastroenterologii Onkologicznej Centrum Onkologii w Warszawie.
Jak się przygotować do kolonoskopii?
Kolonoskopia polega na obejrzeniu "od środka" całego jelita grubego za pomocą giętkiego instrumentu wprowadzonego przez odbyt.
Do badania trzeba odpowiednio oczyścić jelito z resztek pokarmowych. Najczęściej robi się to przez podanie leku przeczyszczającego. Pacjent powinien też pamiętać, by co najmniej na trzy dni przed badaniem powstrzymać się od jedzenia owoców pestkowych, pestek siemienia lnianego i maku. Zalecana jest lekka dieta, oparta o kleiki, ryż, gotowane mięso i ryby, napoje niegazowane.
W dniu badania pacjent powinien być na czczo (wodę można pić do 2 godzin przed badaniem, w przypadku badań wykonywanych w znieczuleniu do 6 godzin przed badaniem).
Według prof. Reguły Polacy nie wykorzystują w pełni możliwości, jakie daje im program bezpłatnych badań przesiewowych w kierunku raka jelita grubego. Według jego danych w Warszawie i okolicach na zaproszenia do badania odpowiada jedynie od 25 do 35 proc. osób.
Przeciwwskazania do kolonoskopii
Przed badaniem każdy pacjent wypełnia ankietę, w której gromadzone są informacje na temat aktualnego stanu zdrowia. Jej celem jest m.in. wychwycenie osób z przeciwwskazaniami do wykonania kolonoskopii. Te najistotniejsze to: duży tętniak aorty, niedawno przebyty zawał serca, zator płucny, ciężkie zapalenie jelita, podejrzenie perforacji jelita, niedrożność mechaniczna jelita, II i III trymestr ciąży.
Do badania nie są też kwalifikowane osoby, które miały wykonaną kolonoskopię w ciągu ostatnich 10 lat.
Komentarze (0)