Reakcja anafilaktyczna stanowi stan bezpośredniego zagrożenia życia. Może wystąpić u każdego, choć bardziej narażeni na nią są alergicy. Osoba, która już raz przeżyła anafilaksję, powinna zawsze nosić przy sobie adrenalinę.

Znajdź placówki:
Poradnia alergologiczna na NFZ
Lekarz rodzinny (POZ) na NFZ

Reakcja anafilaktyczna jest bardzo gwałtowną, groźną dla życia reakcją organizmu, która rozwija się z powodu nadwrażliwości na różne czynniki dobrze tolerowane przez większość ludzi. Są to najczęściej alergeny, w tym składniki pokarmowe, takie jak np. orzechy, owoce morza, jaja, mleko, a także jady owadów błonkoskrzydłych, leki.

Do najczęstszych objawów anafilaksji należą: swędząca pokrzywka, duszność, kaszel, chrypka, obrzęk warg i języka; objawy ze strony układu pokarmowego to bóle brzucha, nudności, biegunka, a także, osłabienie, uczucie niepokoju. Objawy te mogą wystąpić oddzielnie lub jednocześnie; najczęściej pojawiają się w ciągu kilku minut do kilku godzin po kontakcie z danym czynnikiem.

Jedna na milion osób umiera

Rozróżnia się cztery stopnie reakcji anafilaktycznej. Najcięższy jest stopień czwarty, czyli wstrząs anafilaktyczny, w którym u chorego dochodzi do silnego spadku ciśnienia krwi, zatrzymania oddychania i krążenia, a jeśli w ciągu 2-3 minut nie zostanie mu udzielona skuteczna pomoc, może dojść do zgonu.

Prezydent Polskiego Towarzystwa Alergologicznego prof. Bolesław Samoliński podkreśla, że w Polsce nie ma dobrych statystyk dotyczących częstości występowania anafilaksji. Na podstawie danych amerykańskich szacuje się, że z powodu wstrząsu anafilaktycznego każdego roku umiera jedna na milion osób.

Według prof. Samolińskiego nie da się przewidzieć wystąpienia reakcji anafilaktycznej. Dopiero, gdy do niej dojdzie, można przekonać się, czy dana osoba jest na nią narażona. Może to być każdy. Jednak szczególnie zagrożeni anafilaksją są ludzie cierpiący na alergię.

Na wstrząs - adrenalina

Gdy dojdzie do wstrząsu anafilaktycznego, jedynym lekiem, który może uratować życie chorego, jest adrenalina. Dlatego bardzo ważne jest, aby lekarze przepisywali każdemu pacjentowi, u którego doszło do anafilaksji, zestaw złożony z: autostrzykawki z adrenaliną (tj. automatycznej strzykawki, która po mocnym i gwałtownym przyłożeniu w odpowiednie miejsce ciała sama wstrzykuje adrenalinę), z leku przeciwalergicznego oraz leku steroidowego. Osoby, u których w przeszłości wystąpiła anafilaksja, zawsze powinny nosić adrenalinę przy sobie.

Jeżeli pacjent jest przytomny, powinien sam wstrzyknąć sobie domięśniowo adrenaliną. Po jej wstrzyknięciu powinno się wezwać pogotowie ratunkowe i zawołać po pomoc kogoś z najbliższego otoczenia. Jeśli chory straci przytomność to - zgodnie z prawem - adrenalinę mogą wstrzyknąć jedynie pracownicy medyczni, w tym ratownicy.

Jak unikać anafilaksji

Pacjent, u którego wystąpiła anafilaksja, powinien również otrzymać skierowanie do alergologa w celu rozpoznania przyczyny reakcji anafilaktycznej.

Celem wizyty u alergologa jest również edukacja chorego na temat samego alergenu, który wywołał taką reakcję – gdzie można się z nim zetknąć, jak można go unikać. Na przykład, jeśli ktoś miał reakcję anafilaktyczną na jad owadów błonkoskrzydłych (np. pszczoły czy osy), to powinien unikać latem w swoim otoczeniu słodkich syropów, owoców, ubierać się na biało, bo owady te siadają z reguły na kolorowych ubraniach. Warto też pamiętać, że w przypadku tej alergii można poddać się bardzo skutecznym metodom odczulania.

Możesz ocenić ten artykuł: