Na przewlekłą chorobę nerek (PchN) może cierpieć aż 4,5 mln Polaków. 95 proc. chorych umiera przedwcześnie z powodu powikłań sercowo-naczyniowych wykrytego zbyt późno schorzenia. Zdiagnozować i zapobiec przedwczesnym zgonom może pomóc coroczne badanie ogólne moczu i oznaczanie poziomu kreatyniny we krwi.
Wśród najczęstszych przyczyn PChN wymienia się cukrzycę (tzw. nefropatia cukrzycowa), nadciśnienie tętnicze, a także m.in. kłębuszkowe zapalenie nerek czy wielotorbielowate zwyrodnienie nerek. U dzieci przyczyną mogą być wrodzone lub nabyte wady układu moczowego.
Badanie w ramach Programu Wczesnego Wykrywania Chorób Nerek w Polsce (PolNef), które przeprowadzono w 2004 r. wykazało, że PChN może występować u ok. 18 proc. dorosłych Polaków.
Podstępna choroba
O przewlekłej chorobie nerek mówi się wówczas, gdy uszkodzenie ich struktury lub funkcji utrzymuje się trzy miesiące i dłużej. Niestety, schorzenie przez bardzo długi czas – nawet 10 lat i więcej – może nie dawać charakterystycznych objawów aż do wystąpienia zaawansowanego, piątego stadium, tj. skrajnej niewydolności, która wymaga leczenia nerkozastępczego (dializoterapii, a najlepiej przeszczepu nerki).
Nawet jeśli objawy występują w początkowych stadiach PChN, to jest ich niewiele i są mało charakterystyczne, jak osłabienie, łagodna niedokrwistość. Czasem pierwszym objawem schorzenia jest podwyższone ciśnienie krwi, stwierdzane podczas badań okresowych czy wizyty u lekarza z innego powodu.
Objawy, takie jak zmiany skórne, wymioty, drgawki, drętwienie kończyn, pojawiają się bardzo późno, gdy dojdzie do ciężkiej niewydolności nerek.
Konieczne regularne badania
Ponieważ PChN rozwija się bezobjawowo specjaliści z Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego zalecają, by wszystkie osoby – nawet te, które czują się zdrowo – co roku wykonywały proste i tanie badania, które są pomocne we wczesnym wykryciu choroby. Jest to ogólne badanie moczu oraz oznaczanie stężenia kreatyniny w surowicy krwi. Najlepiej, aby ich wyniki ocenił lekarz.
O uszkodzeniu nerek może świadczyć obecność w moczu białka lub krwi oraz poziom kreatyniny wyższy od normy. Stężenie kreatyniny służy do obliczenia (po podstawieniu do specjalnego wzoru) tzw. wskaźnika przesączania kłębuszkowego (GFR), który jest dokładniejszym wskaźnikiem sprawności nerek. Prawidłowy GFR wynosi powyżej 90 mililitrów na minutę. Na podstawie wartości GFR rozróżnia się pięć stadiów PChN.
Coroczne ogólne badanie moczu oraz oznaczanie poziomu kreatyniny zalecane jest szczególnie osobom zagrożonym PChN, tj. tym, których najbliższy krewny (rodzic, rodzeństwo) ma nadciśnienie, cukrzycę lub chorobę nerek.
Osoby, które cierpią na te schorzenia, powinny je wykonywać obowiązkowo, a odstęp między kolejnymi badaniami może być krótszy – zależnie od zaleceń lekarskich.
U osób, u których PChN występowała w rodzinie, wskazane jest też wykonywanie USG nerek.
Terapia
Terapia wykrytej choroby polega na leczeniu jej przyczyn oraz hamowaniu postępu, m.in. przez normalizację ciśnienia tętniczego, unikanie leków toksycznych dla nerek, ograniczenie spożycia białka, leczenie anemii, zaburzeń lipidowych, rzucenie palenia.
Ważne jest również leczenie powikłań schorzenia. W przypadku skrajnej niewydolności nerek pacjent powinien być przygotowany do leczenia nerkozastępczego.
Komentarze (0)