Erytrocyty, czyli krwinki czerwone (gr. erythros - czerwony, kytos - komórka) są podstawowym składnikiem krwi, przenoszącym tlen w organizmie człowieka. Właściwa liczba erytrocytów jest niezbędna do utrzymania zdrowia i funkcjonowania organizmu.
Czym są krwinki czerwone?
Krwinki czerwone są komórkami krwi wytwarzanymi w szpiku kostnym czerwonym, które nie posiadają jądra komórkowego, organelli cytoplazmatycznych i charakteryzują się ograniczonym metabolizmem. Mają postać dwuwklęsłego dysku o średnicy ok. 8 µm, a dzięki możliwości czasowego odkształcania się posiada możliwość przechodzenia przez naczynia krwionośne o bardzo małej średnicy. Tę właściwość zawdzięcza białkom strukturalnym: spektrynie i ankirynie. Zadaniem krwinek czerwonych jest transport tlenu z płuc do tkanek oraz dwutlenku węgla z tkanek do płuc.
Hemoglobina
Zadanie to jest możliwe do zrealizowania dzięki białku funkcyjnemu, które stanowi ok. 90 % suchej masy krwinki - hemoglobinie. Każda cząsteczka hemoglobiny składa się z dwóch łańcuchów alfa i dwóch łańcuchów beta. Do każdego jest dołączona cząsteczka hemu z pierścieniem porfirynowym i atomem żelaza. Gdy tlen przyłączy się do hemoglobiny, tworzy związek zwany oksyhemoglobiną - nadaje on żywoczerwony kolor krwi tętniczej. Przeciętne stężenie hemoglobiny u mężczyzny wynosi 15-16 g/dl, a u kobiety.
Ile żyją krwinki czerwone?
Krwinki czerwone żyją w organizmie ok. 120 dni. Po tym czasie są niszczone w układzie siateczkowo-śródbłonkowym śledziony. Uwolniona hemoglobina traci zdolność przenoszenia tlenu i ulega przemianie. Globina jest trawiona do wolnych aminokwasów. Hem jest przekształcany w biliwerdynę, która przechodzi w bilirubinę wydalaną z żółcią do dwunastnicy. Czynnością układu czerwonokrwinkowego kieruje erytropoetyna. Jest to cząsteczka z grupy α2-globulin, która w życiu płodowym jest syntetyzowana w wątrobie a po narodzinach funkcje te przejmują nerki.
Autor: Paula Kuźniarska
Bibliografia
- Korsak J., Baranowski W., Jung, Paśnik K., Radziwon P., Ratajczak J., Rybicki Z., Sułek K., Wytyczne w zakresie leczenia krwią i jej składnikami oraz produktami krwiopochodnymi w podmiotach leczniczych, wyd. 3, Warszawa, Ministerstwo Zdrowia, Wojskowy Instytut Medyczny, Narodowe Centrum Krwi, PZWL, 2020.
- A. Krawczyk, T. Niechwiadowicz-Czapka. Leczenie krwią. Podręcznik dla studiów medycznych. Wydanie I, PZWL, Warszawa 2022.
